Web siteniz de işinizin bir parçasıysa, internet ortamındaki varlığınız arama motorlarında görünebildiğiniz kadardır. Fakat başarınız üzerinde bu kadar etkili olan arama motorları tam olarak nasıl çalışıyor?
Bu sorunun cevabı biraz kafa karıştırıcı olabilir. Ama rahatlayın, kafası karışan sadece siz değilsiniz. Hangi sitenin hangi sebepten ötürü iyi derecelendirme aldığını ya da en kalıplaşmış bilgilerin bile neden bu kadar sık değiştiğini anlamaya çalışan binlerce insan var.
Google’ın algoritmalarının tam olarak nasıl çalıştığına dair çok detaylı bilgiler vermemiz imkânsız. (Kimse bu bilgileri veremez.) Çünkü Google bu konuda pek fazla bilgi vermiyor. Fakat arama motorlarının nasıl çalıştıklarına dair bazı gerçekleri açıklayabiliriz. İşte bilmeniz gereken bazı başlıklar:
Arama Motorlarının Hedefleri
Arama motorlarının nasıl çalıştığı konusunda bilgi vereceksek ilk olarak söylememiz gereken şey: Arama motorlarının öncelikleri, arama yapan kişilere aradıkları şeyle ilgili mümkün olan en iyi sonucu vermektir.
Doğal sonuçlar söz konusu olduğu zaman, arama motorları web site sahiplerinin hangi pozisyonda sıralanmak istediğini önemsemez ve sadece arama yapan kullanıcıyı düşünerek sıralamaları belirler.
Eğer arama motorları insanların ihtiyaçlarına ne kadar tarafsız ve doğru bir şekilde karşılık verirse, insanlar tarafından o kadar kullanılır. Google’ın bu konuda ne kadar başarılı olduğunu anlatmaya gerek yok, neredeyse hepimiz her gün kullanıyoruz.
Bu bahsettiklerimiz ilk hedefti. İkincil hedef ise reklamlarla para kazanmak. Arama motorlarını çok sayıda insan her gün kullandığı için reklam verenler arama motorlarına yatırım yapmak konusunda hiç çekingen davranmıyorlar. Google gibi arama motorları başarılı sıralamalar oluşturmaya devam ettikçe reklamlarla karlarını artırmaya devam edeceklerdir.
Bu kısım işin kolay kısmıydı. Yani arama motorları kullanıcılar için en yararlı bilgileri sunmak istiyor. Fakat bu noktadan sonra işler biraz karmaşıklaşacak:
Arama Motoru Dizini
Bir arama motorunun her potansiyel sorguya en doğru şekilde yanıt verebilmesi için var olan tüm web sayfalarının online bir kaydını tutması gerekir. Bu yüzden arama motorlarının devasa sayfa dizinleri vardır.
Bu dizinler, kullanıcıların aradıkları anahtar kelimeler ve tüm web sayfalarında bulunan içerikler arasında bağlantı kurabilmek için web üzerindeki tüm web sayfalarını tanımlar ve düzenler.
Bu düzenleme işlemleri tek başlarına yeterli değildir. Aynı konuyu içeren farklı web sayfalarının kaliteleri hakkında göreceli fikirler de üretmek gerekir. İnsanların bile göreceli fikirler üzerine karar vermesi zorken makinelerin bunu kusursuz şekilde yapmasını beklemek pek mantıklı olmayabilir. Yani arama motorları bu kararları alırken nesnel faktörleri kullanmalıdır.
Arama Motoru Robotları (Crawler/Spider)
Bir arama motoru dizini oluşturmanın ilk şartı tüm web sayfalarını tanımaktır. İşin bu kısmını yapan da web site spiderlarıdır. Türkçe’de net bir karşılığı olmasa da web site spiderlarına ‘arama motoru robotları‘ diyebiliriz. Bir spider, bir sayfayı keşfettiği zaman tamamıyla tarar ve arama motoru dizinine gitmesi gereken tüm bilgileri toplar. Bu sayfa dizine eklendikten sonra da sayfada var olan tüm linkleri kullanarak yeni sayfalar bulmaya çalışır.
Web site sahipleri, spiderların web sitelerini arama işlemlerini hızlandırmak için bir sitemap oluşturmayı deneyebilirler.
Arama Motoru Algoritmaları
Şu ana kadar anlattıklarımız arasında en karmaşık olanı arama motoru dizinleriydi. Fakat bu kısım çok daha karmaşık. Bu kısımda tüm web sayfaları için göreceli olarak değerler atanıyor.
Spiderlar belirli bir kelime grubunu içinde barındıran 100.000 sayfa buluyorsa bu sonuçların arama motorunda hangi sıraya göre yayınlanacağına nasıl karar veriliyor? Bu sorunun cevabı arama motoru algoritmaları. Tüm büyük arama motorlarında ilgili görevliler web sitelerine ve web sayfalarına göreceli değerler atamak için bir dizi faktörü kullanan algoritmalar geliştirmektedir. Google algoritmaları hakkında genelde pek bilgi vermese de yakın zamanda yeni algoritmaları hakkında bazı bilgiler verdi. Yeni algoritmalar ile ilgili bilgileri bu haberimizden görebilirsiniz.
Sıralama Faktörleri
Sayfaların birbirlerine nasıl üstünlük sağladıklarını belirleyen birçok farklı faktör var. Öyle ki bu faktörlerin tümünü en önemli SEO uzmanları bile tam olarak bilemiyor olabilir. Her ne kadar tümünü açıklayamıyor olsak da Google’ın ve diğer arama motorlarının en çok ciddiye aldığı arama motoru sıralama faktörlerini özetleyelim:
- Linkler: Linkler en önemli sıralama faktörlerinden bir tanesidir. Özellikle bir siteden başka bir siteye giden harici(external) linkler. Çünkü bir web sitesi sizin sitenize bağlandığı zaman Google web sitenizde değerli bir şeyin olduğunu düşünecektir.
- Web site yaşı: Eski ve köklü web siteleri genellikle yenilere göre daha güvenilir olarak görülür.
- Anahtar kelimeler: Arama motorları her zaman en ilgili sonuçları sunmaya çalışır. Bunu yaparken de arama yapan kişilerin sorgusuyla ilgili kullandıkları terimleri web sayfalarında ararlar. Tercih ettiğiniz anahtar kelimeler ne kadar başarılıysa arama motorları içeriğinizin aramayla o kadar alakalı olduğunu düşünecektir.
- Mobil kullanılabilirlik: Google mobile-first indeksleme ile son zamanlarda bu faktörü de sıralama belirlemek için kullanıyor. Web sitenizin masaüstü versiyonu oldukça başarılı fakat mobil kullanım için uygun değilse sıralamanız zarar görecektir.
- Kullanıcı davranış verileri: Google kullanıcıların arama motoru sonuç sayfalarında (SERP) neler yaptıklarını takip eder. Bir kullanıcı bir sayfayı ziyaret ettikten sonra anında sayfadan ayrılırsa aradığı şey o sayfada yok demektir. Bunun yerine sayfada zaman geçirdikten sonra aynı sitenin farklı sayfalarına geçiş yapıyorsa Google ilgili sitenin değerli olduğunu düşünecektir.
Google ve diğer arama motorları kullandıkları sıralama faktörleri hakkında biraz ipucu verirler fakat arama motoru algoritmalarının nasıl çalıştığı konusunda neredeyse hiç bilgi vermezler. Çünkü kimsenin sonuçları manipüle etmesini istemiyorlar.
Arama Motoru Optimizasyonu
Algoritmaların nasıl çalıştığını tam olarak bilmiyor olsak da arama motoru optimizasyonunun (SEO) her şeyin temelini oluşturduğunu biliyoruz. SEO rekabet piyasasında hayatta kalmanızı sağlar ve iyi bir sıralama elde etmek için yapmanız gereken her şeyi bünyesine alır.
Temel olarak SEO, sıralama faktörlerinin bazılarını ve web sitenizi arama motorlarında daha iyi performans gösterecek şekilde optimize edebilmenizle ilgilidir. SEO ile ilgili daha fazla bilgi almak için buraya tıklayarak ilgili haberimize ulaşabilirsiniz.