Bir web sitesi içeriğinin bilgisayarınıza ulaşmak için nasıl bir yol izlediğini biliyor musunuz?
İlk olarak tarayıcınıza bir web sitesi adresini yazıyorsunuz. Adres yazma işleminiz, içerik görmek için bir “istek” olarak kabul edilir. Ardından, bu istek web sitesi içeriklerini depolayan bir sunucuya gönderilir. Bu bilgisayar, isteğinizi yerine getirerek içeriği size “sunar”.
İnternetin nasıl çalıştığı aslında oldukça ilginçtir.
Bu makalede, CDN adı verilen bir kavram hakkında konuşacağız. CDN (Content Distribution Network), İçerik Dağıtım Ağı anlamına gelir. Adından da anlaşılacağı gibi, bir CDN, içeriğin stratejik ve verimli dağıtımı için oluşturulan bir sunucu ağıdır.
CDN’ler genellikle son kullanıcıların üzerinde pek düşünmediği internet altyapısının bir parçasıdır. Bununla birlikte, sitenizin gösterdiği performans üzerinde de büyük bir etkiye sahip olabilirler, bu nedenle CDN ile ilgili tartışılan birkaç konu vardır.
Bu yazıda CDN’in ne olduğunu daha ayrıntılı olarak ele alacağız ve ardından aşağıdaki soruları cevaplayacağız:
- CDN’lere neden ihtiyaç duyulmaktadır?
- Nasıl Çalışırlar?
- CDN’i nasıl kullanabilirsiniz?
- CDN’ler güvenli midir?
Artık biraz daha ayrıntılara girebiliriz!
İçerik Tablosu
CDN Nedir?
İçerik Dağıtım Ağı (CDN), dünyanın farklı yerlerinde olan ve eldeki mevcut sunuculara yakın konumda bulunan kullanıcılara bulundukları lokasyondaki sunuculardan içerik göndermeye yardımcı olan bir sunucu ağıdır.
Basitçe açıklamak gerekirse, İstanbul’daki bir sunucu İstanbul’daki kullanıcılara içerik sunarken, New York’taki bir sunucu New York’taki kullanıcılara içerik sunacak ve her iki sunucu da başka bir yerde bulunan bir ana sunucuya bağlı olacaktır.
Bir CDN çok sayıda sunucu içeriyor olsa da, her zaman asıl hosting hizmetini veren ve ana içeriği depolayan bir sunucu mevcuttur. Diğer sunucular önbelleğe alınmış kopya (cached copy) içerikleri depolamaktadır. Bu metodun amacı, içeriği talep eden kullanıcılara olabildiğince hızlı bir şekilde sunmak, gecikmeleri en aza indirmek ve dünya çapında sorunsuz bir içerik akışı sağlamaktır.
CDN’lere Neden İhtiyaç Duyulmaktadır?
Verileri internette daha hızlı sunabilen her şey değerlidir! CDN’ler, global düzeyde kullanıcılara daha kesintisiz, daha hızlı ve daha kullanıcı odaklı bir deneyim sunma imkanları nedeniyle popülerlik kazanmaktadır.
Bireylerin dikkat süresi kısaldıkça, hızlı bir web sitesine olan ihtiyaç önem kazanmaktadır. Çalışmalar, bir saniyelik gecikmenin bile dönüşümlerde %7, sayfa görüntülemelerinde %11 ve müşteri memnuniyetinde %16 düşüş meydana getirdiğini göstermektedir.
Bir sunucu dünyanın her yerinden milyonlarca istek alırsa, tüm bu isteklerin aynı web sitesini görüntülemek için bu sunucuya çok fazla baskı uyguladığı anlamına gelir.
Bu isteklerin farklı konumlara dağılmış birçok sunucu arasında paylaşılması daha iyi bir sonuç verir. Böylece web sitelerinin çökmesi veya çok yavaş yüklenmesi önlenebilir ve bu yüzden CDN’ler bu kadar çok tercih edilmektedir.
CDN’ler kullanıcılar ile erişmek istedikleri içerik arasındaki fiziksel mesafeyi kısaltarak daha hızlı yüklenme süresi ve iyileştirilmiş site performansı sağlar.
CDN’lerin kullanıcı deneyimi üzerinde de büyük etkisi olabilir. CDN, kullanıcıların bir web sitesinin içeriğini eriştikleri lokasyona göre, özelleştirilmiş bir şekilde görmesini sağlar.
Örneğin, bir kullanıcı Almanya’dan bir web sitesine erişiyorsa ve site bir CDN üzerindeyse; CDN, içeriğin Almanca olarak sunulmasına yardımcı olarak Almanya’daki kullanıcılara özgü önbelleğe alınmış bir sürüm gösterebilir. Bu da, web sitesindeki tüm içeriğin tamamen Almanya özelinde bir web sitesi deneyimi yaşatmak amacıyla Almanya’ya özgü olacağı anlamına gelir.
CDN Nasıl Çalışır?
CDN’lerin dünyanın her yerinde bulunan devasa sunucu ağları olduğunu artık biliyoruz. Orijinal içeriği barındıran bir ana sunucu ve ayrıca web sitesinin önbelleğe alınmış birçok sürümünü saklayan tüm diğer dağıtılmış sunucular bu ağ yapısında yer almaktadır.
Örneğin, çok uluslu bir şirketin farklı dillerde versiyonları olan web sitesinin içeriği ABD’de bulunan bir ana sunucu makinesinde depolanırken, önbelleğe alınmış bir sürümü dünyadaki tüm dağıtılmış sunucularda bulunur. Önbelleğe alınan her sürümün içeriği, sunucunun bulunduğu konumun diline göre uyarlanır.
Yukarıdaki görüntü basitleştirilmiş bir CDN işleyişini göstermektedir. “POP (Point of Presence)” veya Varlık Noktası olarak da adlandırılan kaynak sunucu, orijinal içeriğin depolandığı yerdir. Varlık Noktaları, son kullanıcılara içerik isteği göndermek ve almak için önbellek sunucularıyla etkileşime girer.
Hepsi bu kadar. Gördüğünüz gibi, bir CDN aslında o kadar da karmaşık değil.
Neden CDN Kullanmayı Düşünmelisiniz?
CDN’ler, dosya boyutlarını azaltmaya ve bir web sayfası yüklemek için gereken istekleri en aza indirmeye odaklanan FEO (Front End Optimization)’ya yani Ön Yüz Optimizasyonu’na yardımcı olur. Tüm bunlar, kullanıcıların içerik dağıtımı esnasında yavaşlık olarak algıladığı aksaklıkları azaltmaya yöneliktir.
CDN’lerin belki de en büyük yararı, ölçeğe göre internet trafiği için bir temel oluşturuyor olmalarıdır. Büyük bir kitleye ulaşmanızı ve sitenize gelen her kullanıcı için harika bir deneyim sunmanızı kolaylaştırırlar.
CDN kullanmanın diğer faydaları arasında aşağıdakileri belirtebiliriz:
- Daha yüksek sayfa yükleme hızları,
- Daha az internet bant genişliği tüketimi ve
- birden fazla sunucu ile internet yüklerini dengelemek.
Bunların hepsi bir CDN kullanmaya başlamak için oldukça iyi sebepler…
Ancak, yalnızca belirli bir konumdaki kullanıcılara içerik sunmayı planlıyorsanız, CDN kullanmanız gerekmeyecektir. Örneğin, hedef kullanıcı grubunuz İstanbul’da ise ve başka hiçbir lokasyonda hedef kitleniz yoksa, içeriğinizin lokasyona özgü ve önbelleğe alınmış birçok sürümüne pek gerek kalmayacaktır.
Genellikle bir CDN kullanması gereken bazı firma türleri şunlardır:
- Global çapta farklı yerlere ürün satan e-ticaret mağazaları;
- Uluslararası yolculara bilgi sağlayan kamu web siteleri;
- EBay veya Amazon gibi uluslararası alıcıları ve satıcıları birbirine bağlayan pazar yerleri;
- Youtube gibi içeriği global olarak dağıtan içerik platformları.
CDN’i Nasıl Kullanabilirsiniz?
Çoğu hosting firması web sitesi oluşturan tüm müşterilerine CDN özelliğini bir eklenebilen özellik (add-on) olarak sunar. Hosting firmalarının müşterilerine CDN kullanımı sunma maliyeti son yıllarda önemli ölçüde düşmüştür.
Hosting paketiniz size bir CDN’e erişim izni veriyorsa, bunu kullanmak için web sitenizin kontrol panelinde birkaç yapılandırma değişikliği yapmanız gerekecektir. Root alan adı DNS yapılandırmalarını değiştirip, kaynak sunucudan CDN’e giden trafiği yönlendirerek içeriğinizin uzaktaki kullanıcılara ulaşma şeklini iyileştirebilirsiniz.
CDN Güvenli mi?
CDN’ler yalnızca güvenli olmakla kalmaz, aynı zamanda kaynak sunucuya yapılacak siber saldırıları önlemeye yardımcı olur. Bilgisayar korsanlarının yakınında bulunan yerel sunuculardaki önbelleğe alınmış içeriklere erişme şansları daha yüksektir. Ancak CDN sayesinde orijinal içerik korunur. Bu özellik de, CDN’in kullanımını çok daha güvenli hale getirir ve online olarak depolanan kritik içeriklerinizi korumanızı sağlar.
Bir CDN’in diğer bir önemli güvenlik özelliği ise içinden aktarılan verilerin ve içeriğin genellikle bir Güvenli Yuva Katmanı (SSL) bağlantısı kullanılarak şifrelenmiş olmasıdır. Bu şifreleme işlemi de, verilerin dışarıdan erişim veya manipülasyondan korunduğu anlamına gelir.
Ayrıca, yerel sunucularla uluslararası kullanıcılara içerik göndermek, kaynak sunucudan içerik sunmaktan daha az zaman aldığından, bir CDN kullanmak, içeriğin ne kadar süre savunmasız kalacağını sınırlayarak veri güvenliğini artırır.
CDN kullanmanızı önemle tavsiye ederiz. CDN size hızlı içerik dağıtımı sağlar ve içeriğinizin istek yapılan lokasyona özgü versiyonlarını kullanıcılarınıza sunma imkanı verir. Böylece web sitenize erişen tüm kullanıcılara dünya genelinde daha iyi bir deneyim sunmanıza yardımcı olabilir.
Web siteniz için CDN kullanıyor musunuz?