Cep Telefonun Babası
Dr. Martin Cooper
Steven o sabah normalden daha geç bir saate uyanmıştı. İşe geç kalmış olmanın paniğiyle evden uçarcasına hızlı adımlarla çıktı. Ofiste içeceği sabah kahvesinin hayaliyle metro istasyonuna doğru yürürken gözü iyi giyimli bir adama takıldı. Elinde tuğlaya benzer bir şey tutan bu adam karşıdan karşıya geçiyor ve bir yandan da elindeki ‘tuğla’ya heyecanlı heyecanlı bir şeyler anlatıyordu. Steven yanlış gördüğünü düşünerek arkasına baktı. Adamın elinde bir ‘tuğla’ tutmadığına emindi ama bunun ne olduğunu kendine açıklayabilmekten de çok uzaktı. ¨Burası New York¨ diye düşündü ve işe geç kaldığı gerçeğine geri dönerek hızla yürümeye devam etti.
Steven’ın gördüğü o adam Motorola İletişim Birimi Başmühendisi Dr. Martin Cooper’dı. Ekibiyle birlikte 1973 yılının Nisan ayında ürettiği ilk mobil telefon ile rakip firmadaki mevkidaşına ¨yarışı kazandıklarının¨ haberini veriyordu. Cooper, aynı zamanda ¨mobil telefonla ilk arama yapan insan¨ ünvanını da kazanıyordu.
Yukarıdaki hikayenin ilk kısmı kurmaca ancak ikinci kısmı son derece gerçek. Hikayenin asıl kahramanı, ¨tuğlayla konuşan adam¨, tüm mobil iletişim cihazlarının başlangıcı sayılabilecek ve bugün hepimiz için vazgeçilmez hale gelen telefonunun mucidi Dr. Martin Cooper, SPAM’e özel bir röportaj verdi.
SPAM> 1973 yılında sizin liderliğinizde üretilen dünyanın ilk mobil telefonu ile ilk aramayı yaptınız. O günlerden bahseder misiniz?
M. Cooper> 1973 Nisan’ında New York’ta amacımız, dünyaya, özellikle de hükümetin karar mercilerine kişisel mobil haberleşmenin hikayesini sunabilmekti. Hükümet o dönem Amerika Birleşik Devletleri mobil telefon piyasasında adeta bir tekel olan AT&T ile anlaşmaya varmak üzereydi. Biz tekel düşüncesine karşı olduğumuz gibi AT&T’nin mobil telefonları sadece otomobil sistemleri için üretmesi fikrine de karşı çıkıyorduk. AT&T dünyanın en büyük firmasıydı, benim çalıştığım şirket olan Motorola ise çok daha küçük ölçekliydi. Hükümetin dikkatini çekebilmemiz için çok özel bir hamle yapmamız gerekiyordu. Elde taşınabilen bir telefon üretme fikri tam bu sırada aklıma geldi. 1973 yılında internet, taşınabilir bilgisayar, dijital kamera ve günümüzdeki entegre devre ve çipler yoktu. Bu sebeple de ilk mobil telefon çoğunlukla birbirinden bağımsız parçalarla üretildi. O zamanın standartları için dev bir hamleydi. Yaptığımız telefon çalışınca bütün dünyanın ilgisini çekmeyi başardı.
SPAM> 40 yıl önce cep telefonlarının geleceği hakkında ne düşünüyordunuz?
M. Cooper> Günün birinde herkesin cep telefonu kullanacağından emindim ama telefonların aynı zamanda kamera, bilgisayar, hatta başlı başına dijital iletişim cihazı olacaklarını tahmin etmemiştim. O zamanlar sıkça yaptığım bir şaka vardı; her insana bir telefon numarası atanacağını, o numarayı aradığınızda eğer telefon açılmıyorsa o kişinin hayatını kaybettiğini anlayacağınızı söylerdim. Bugün baktığımda çoğu işletmenin mobil cihazlar olmadan yaşayamayacağını görüyorum. Ayrıca araç telefonlarının kablolu telefonlar kadar ilgi görmemiş olması da bu süreç içerisinde beni şaşırtan şeylerden biri oldu.
SPAM> Cep telefonlarının gelişimi hakkında bugün ne düşünüyorsunuz? Gelecekte daha neler göreceğiz?
M. Cooper> Cep telefonlarının gelişiminde daha başlangıç aşamasındayız. Bir kısım insan için cep telefonları çok karmaşık, bir kısım için ise servis sağlayıcılar çok pahalı. Şu anda hala cep telefonları ortalama bir insan için çok karmaşık ama çoktan herkesin bir parçası olmuş durumda. Tüm insanlar birbirinden farklı özellikler taşıdığı için ideal cep telefonu kişiye özel olarak üretilmeli. Servis sağlayıcılar da işlerine öyle geldiği için genel kullanıma özel paketler üretiyorlar. Ancak yapmaları gereken hayatı daha kolaylaştıran tarifeler sunmak.
Gelecekte telefonların özellikle sağlık konusunda çok işlevsel olacağı düşüncesindeyim. Hastalıkları teşhis etmede kullanıcılara kolaylık sağlaması ve hatta daha hastalık ortaya çıkmadan önlenmesi konusunda çok işe yarayacaklarını düşünüyorum. Cep telefonu teknolojisi eğitim konusunda da gelişime çok açık ama en önemlisi insanlar arasındaki paylaşımı artırıyor ve üretkenliği besliyor. Bu gittikçe gelişen iletişim gücü insanlar arasındaki problemleri hatta savaşları dahi önleyebilir.
SPAM> Teknoloji geliştikçe ortaya başka bir problem çıktı: ‘Güvenlik’. Mobil güvenlik hakkında ne düşünüyorsunuz?
M. Cooper> Mobil cihazlarda bilgilerin gizliliği hala üzerinde en çok çalışılan konu. Tek bir çözüm yok. Anlaşılması gereken temel nokta, her insanın bilgileri o kişiye özel olduğu ve kimsenin o insanın izni olmadan bu bilgilere ulaşmaması gerektiği. Bir hırsızın bilgilere ulaşmasının en kolay yolu o telefonu ya da içindeki bilgileri çalmasıdır. Tüm iletişimin çift yönlü olarak şifrelenmesi yavaş yavaş imkanlı hale geliyor. Ancak bu geliştikçe hacker’ların da kendilerini geliştirdiğini gözardı edemeyiz. Güvenlik konusunda her birimin üzerine düşen gayreti göstermesi gerekiyor.
SPAM> Bugün neredeyse her cep telefonu, içinde telefon özelliği de bulunan birer mobil cihaz. Dünya mobilite ve teknoloji ekseninde nasıl değişti?
M. Cooper> Bu kadar çok işi bir arada yapabiliyorken hala elimizdeki cihaza ‘telefon’ diyor olmamız çok garip. Cep telefonları artık sadece bir ‘makine’ olmanın çok ötesine geçti. İnsan hayatına direkt olarak etki ediyor ve problem çözme, yaratıcılık gibi konularda insanın bir uzvu gibi davranabiliyor.
SPAM> Günümüz koşullarında televizyon, radyo ve diğer iletişim cihazları da mobil hale geldi. Mobil medya hakkında fikirleriniz nedir?
M. Cooper> Bunun prensibi çok basit: İnsan mobil bir yaratıktır ve kullandığı her şey önünde sonunda mobil olmak durumundadır. Bu demek değildir ki her şey cep telefonunda kullanılabilir olmalı ancak hem telefonların hem de medyanın değişerek birbirlerine uyum sağlaması gerekiyor. Bu uyum ve dönüşüm süreci nesillere yayılan uzun bir zaman boyunca devam edecek ama sonunda ortaya daha üretici ve mutlu toplumlar çıkacağına inanıyorum.
SPAM> Ve son soru; cep telefonu kullanıyor musunuz? M. Cooper> Elbette ben de cep telefonu kullanıyorum ve sürekli yanımda taşıyorum. Ama bu cihazın nasıl kullanılması gerektiği ile ilgili kendimce iyi bir örnek teşkil etmeye çalışıyorum. Halka açık alanlarda bağırarak konuşmuyorum, yemek masasında e-postalarımı kontrol etmiyorum, bir konsere ya da sinemaya gittiğimde telefonumu sessize alıyorum.
Şu anda bir MotoX kullanıyorum. Kullanıcısının alışkanlıklarına en hızlı uyum gösteren, gelişmiş bir telefon. Örneğin salladığınız anda bir kameraya dönüşüyor. Yine de yeni bir özellik çıktığında gidip o telefonu alacağım, bu da demek oluyor ki her altı ayda bir telefonumu yeniliyorum.
SPAM> İlk cep telefonu yapımcısı bizim için tarihi önemi olan bu röportaj için teşekkür ederiz.
M. Cooper> Umarım cevaplarım sizi memnun etmiştir. Geçmiş yıllarda Türkiye’yi ziyaret etme fırsatı bulmuştum ancak sadece İstanbul’u görebildim. Ülkeniz birçok kültürü ve güzelliği birarada barındırıyor ve ben de kısa bir süre de olsa bunları görmüş olmaktan çok memnunum.
Bu röportaj IHS Telekom Spam Dergi Q1 2015 Sayısında yayınlanmıştır. Spam Dergiyi dilerseniz online okuyabilirsiniz.