Arama motorları üzerinde sıralamanızı etkileyen en önemli kriterlerden birisi sitenizin ne kadar hızlı açıldığıdır. Google geçtiğimiz yıllarda yapmış olduğu açıklamada; yükleme hızı 3 saniyenin üzerinde olan internet sitelerini aramalarda geri düşüreceğini belirtmiştir.
Başarılı bir SEO çalışması, kullanıcı deneyimini iyileştirme ve site genel performansını artırmanın en etkili yolu önbellek teknolojisinden yararlanmaktan geçiyor.
Bu rehberde WordPress LiteSpeed Cache kurulumu ve ayarları hakkında merak edilenleri detaylı bir şekilde ele alacağız.
İçerik Tablosu
LiteSpeed Cache Nedir?
WordPress LiteSpeed Cache Eklentisi, internet sitenizin performansını artırmak için tercih edebileceğiniz, gelişmiş önbellek optimizasyon özelliklerine sahiptir. LiteSpeed firması tarafından sunulan eklenti, WordPress için geliştirilmiş en başarılı önbellek eklentilerinden birisidir.
Tamamen ücretsiz olarak geliştirilen LSCWP, yavaş yüklenen internet siteleriniz için %90’a kadar performans artışı sağlayabilmektedir. Kullanmış olduğunuz sunucunun yerleşik Cache modülü üzerinden çalışan eklenti bu özelliği sayesinde en etkili önbellek eklentilerinden birisi olmuştur.
LiteSpeed Cache Genel Özellikleri
Sahip olduğu benzersiz özelliklerin birçoğu ücretli olarak sunulan önbellek yazılım ve eklentileri tarafından sunulmaktadır.
- PHP ile yazılmış standart önbellek eklentilerinin aksine doğrudan web sunucusu üzerinde önbellek oluşturarak, bunun sunumunu gerçekleştirir.
- WooCommerce ve birçok SEO eklentisi ile uyum içerisinde çalışmaktadır.
- 1 Milyonun üzerinde aktif kuruluma sahip olan eklenti değerlendirmelerde 5 üzerinde 4,9 puan almayı başarmıştır.
- Yalnızca LiteSpeed değil aynı zamanda “Nginx” ve “Apache” ile sunulan sunucularda da temel özelliklerini kullanabilirsiniz.
WordPress LiteSpeed Cache Kurulumu
WordPress yönetici panelini kullanarak kolay bir şekilde kurulumunu gerçekleştirebileceğiniz eklenti için aşağıda paylaşmış olduğumuz adımları takip edebilirsiniz. Kurulum öncesinde kullandığınız bir Cache (önbellek) eklentisi bulunuyorsa bunu devre dışı bırakmanız gerektiğini unutmayın.
- WordPress yönetim paneline giriş yaparak “Eklentiler > Yeni Ekle” sekmesine geçiş yapınız. Sayfanın sağ üstünde yer alan arama çubuğuna “LiteSpeed Cache” yazarak aramayı gerçekleştirin. Büyük ihtimalle ilk sırada çıkacak “LiteSpeed Cache” eklentisinin hemen yanında yer alan “Hemen Yükle” butonuna basın.
- Birkaç saniye içerisinde tamamlanacak kurulum ardından belirecek “Etkinleştir” butonuna basın ve eklentiyi çalıştırın.
- LiteSpeed Cache Kurulumu tamamlandı.
WordPress LiteSpeed Cache Ayarları
Bu rehberde sizlerle paylaşacağımız WordPress LiteSpeed Cache Ayarları yalnızca birer öneri olmakla birlikte, kullanmakta olduğunuz tema ve diğer eklentilere bağlı olarak uygulamanız gereken ayarlarda farklılıklar olabilir. Bu nedenle anlatım sırasında eklentinin birçok fonksiyonu hakkında bilgi vermeye çalışacak, bu ayarları kendinize göre nasıl yapılandırabileceğinizi öğretmeyi hedefleyeceğiz.
LiteSpeed Cache Ayarları için yönetici panelinize giriş yapmalı ve sol tarafta yer alan paneli kullanarak “LiteSpeed Cache” menüsüne geçiş yapmalısınız.
Dashboard
LiteSpeed Cache eklentisine ait verilerin yer aldığı “Gösterge” sayfasıdır. Düzenleme yapabileceğiniz herhangi bir ayar bölümü bulunmamaktadır.
Bölümlere ayrılmış sayfanın ilk parçasını “QUIC.cloud” isimli servise ait veriler bulunuyor. Bu LiteSpeed tarafından sunulan bir CDN servisidir. Eklenti ile senkronize bir şekilde çalışmaktadır. Bu benzeri CDN servislerinden daha avantajlı bir konumda olmasını sağlar. Diğer parçalarda ise yükleme verileri ve resim optimizasyonu gibi bazı veriler sunulmaktadır.
General Settings
Bu bölüme ulaşmak için yönetim panelinden “LiteSpeed Cache > General” sayfasına geçiş yapmalısınız. Bu bölüm yalnızca ilk kullanım sonrasında ihtiyaç duyacağınız, sitenizi doğrulamak için kullanılacak bölümdür.
Automatically Upgrade: Otomatik güncelleştirmeleri aktif & pasif yapabileceğiniz bölüm. Pasif olarak kalması daha sağlıklı olacaktır. Güncellemeler ile oluşabilecek ufak hataları görüp müdahale edebilmeniz için, bu işlemi manuel yapmanızı tavsiye ederiz.
Domain Key: “Request Domain Key” butonuna basarak bir süre beklemelisiniz. Butona basmanızın ardından 1 dakika kadar bekleyin ve sayfayı yenileyin, ***** şeklinde gizlenmiş bir kodun geldiğini göreceksiniz. Bu işlem sayfanızın tanınması ve eklentinin bulut sunucu ile bağlantı kurması için gerekli.
Notifications: Eklenti ile ilgili haber ve gelişmelerden haberdar olmak için aktif hale getirebileceğiniz bildirim alanı.
Cache Settings
LiteSpeed Cache Ayarları ile ilgili uygulanacak birçok ayar bu bölümde yer almaktadır. Neredeyse eklentinin sahip olduğu tüm yetenekleri bu bölümden düzenleyebilirsiniz. Temel ve gelişmiş tüm ön bellek ayarlarını sunar.
Cache Control Settings
Bu bölüm hangi içeriklerin Cache yani ön belleğe alınacağını belirlemenizi sağlar. Burada yapılacak düzenlemeler doğrudan site hızı performansına etki edecektir.
Enable Cache: Eklentiyi aktif ya da pasif olarak bu alandan düzenleyebilirsiniz. Eğer bu seçeneği “Off” konuma getirirseniz eklenti Cache yani Önbellek işlemini durduracaktır.
Cache Logged-in Users: Giriş yapan kullanıcılar için Cache özelliğinin aktif olup & olmadığını belirleyebilirsiniz. Eğer “Off” yaparsanız admin ve giriş yapmış diğer kullanıcılar önbelleğe takılmadan site içerisinde ziyaret edebileçektir.
Cache Commenters: Bekleyen yorumu bulunan kullanıcılara özel bir önbellek oluşturur. Bu seçeneğin “ON” olarak kalması önemli.
Cache REST API: WordPress REST API çağrıları tarafından yapılan önbellek isteklerini ifade eder. Aktif olarak kalması performansı artıracaktır. REST API hakkında detaylı bilgi almak isterseniz ilgili siteyi ziyaret edebilirsiniz.
Cache Login Page: WordPress giriş sayfanızı önbelleğe alır. Giriş yapmak isteyen kullanıcıların sunucuda ekstra yük oluşturmasını önler.
Cache favicon.ico: Siteniz için oluşturduğunuz “favicon” dosyasını önbelleğe alarak sunar.
Cache PHP Resources: Sunucunuzun performansını etkileyen, gereksiz PHP isteklerini önbelleğe alarak buradan sunulmasını sağlar.
Cache Mobile: Sitenizin mobil sürümünü & görünümünü önbelleğe almanızı sağlar. Varsayılan olarak “OFF” konumda gelir, bunun sebebi ise bu özelliğin yalnızca AMP ya da mobile özel tema kullanan siteler için aktif edilmesi gerektiğidir. Yani “Responsive” olarak tabir edilen duyarlı bir tasarıma sahipseniz bu özelliği aktif etmemelisiniz.
List of Mobile User Agents: Buradan sitenize erişen bir cihazın mobil olup & olmadığını belirlemesini yapabilirsiniz. Her satıra bir değer girilmelidir.
Private Cached URIs: Oluşturulmuş herhangi bir sayfanın (genel sayfa) özel bir sayfa gibi değerlendirilmesini sağlar. Örneğin “siteadresiniz.com/kampanyalar” standart bir içerik olarak değerlendirilecektir. Fakat bu sayfayı bu bölümden tanımlamanız eklentinin bunu özel bir sayfa gibi değerlendirmesini sağlayacaktır.
Force Cache URIs: Bu alanda belirtilecek sayfalar zorla önbelleğe alınacaktır. Diğer ayar sayfalarında önbelleğe alınmaması belirtilmiş bir seri içerisinde yer alan belirli bir sayfayı önbelleğe almak isterseniz kullanabilirsiniz.
Force Public Cache URIs: Bu alanda belirtilecek genel sayfalar için ön bellek zorunlu tutulacak.
Drop Query String: Belirli sorgu dizelerinin ön bellek işlemleri sırasında yok sayılması için oluşturulmuş bir ayardır.
TTL
Önbelleğe alınan verilerin yaşam süresini düzenleyebileceğiniz ayarların yer aldığı bölümdür. TTL, “Time To Live” cümlesinin baş harflerinden oluşturulmuş bir kısaltmadır. Türkçe karşılığı “Yaşam Süresi” olarak kabul edilebilir. Bu bölümde yer alan değerler önbellek verilerinin yaşam süresini saniye cinsinden ifade etmenizi sağlar. Bu süre dolduğu takdirde önbellek silinerek tekrar oluşturulur.
Default Public Cache TTL: Sitenizde yer alan birçok sayfa için oluşturulan önbellek verilerinin yaşam süresini bu değer belirler. Varsayılan değer 1 hafta (604800) olarak girilmiştir. Bu değer 30 saniye veya daha fazlasına eş değer olmalıdır.
Default Private Cache TTL: Özel sayfalarınız için oluşturulmuş önbellek verilerinin hangi sıklıkla yenilenmesini istediğinizi belirler. Varsayılan olarak 30 dakika (1800) değeri girilmiştir. Bu değer 1 dakika (60) ile 1 saat (3600) aralığında değiştirilebilir.
Default Front Page TTL: Ana sayfanız için oluşturulan önbellek verisinin güncellenme sıklığını belirler. Varsayılan olarak 1 hafta (604800) olarak atanmıştır.
Default Feed TTL: Bu özellik RSS yayınının ön bellek süresini belirlemenizi sağlar. Varsayılan değer 604800 olarak girilmiştir. Bu değer RSS yayınlarının 1 hafta süreyle ön belleğe alınmasını ifade eder. Bu alana 30’dan küçük herhangi bir değerin girilmesi “0” olarak kabul edilir ve ön bellek alınmaz.
Default REST TTL: REST, XML ve JSON verilerini kullanarak uygulamaların kendi arasında haberleşmesini sağlayan bir servisi ifade eder. Bu alana 30’dan küçük bir değer girilmesi 0 olarak kabul edilir ve ön bellek alınmaz.
Default HTTP Status Code Page TTL: Bu alanda varsayılan olarak önerilen değerler girilmiştir. Bunlardan kısaca bahsetmek gerekirse;
403: “Yasaklı” olarak ifade edilen sayfalar için oluşturulmuş ön bellek süresini ifade eder.
404: “Sayfa Bulunamadı” hatası ile karşılaşılan sayfaların ön bellek süresini belirler. Varsayılan olarak bu sayfalar için 3600 yani 1 saat değeri girilidir.
500: “Sunucu Hatası” ile karşılaşılması halinde LiteSpeed Cache tarafından oluşturulacak ön bellek sayfalarının süresini ifade eder.
Purge Settings
LiteSpeed Cache Ayarları içerisinde yer alan “Purge” bölümü; kaydedilen önbellek verilerinin hangi durumlarda sıfırlanacağını belirleyebileceğiniz temel özellikleri barındırıyor. Varsayılan ayarları kullanarak oldukça etkili sonuçlar elde edebilirsiniz fakat ihtiyaçlarınıza bağlı olarak ufak düzenlemeler yapmak en iyi performansı almanızı sağlayacaktır.
Purge All On Upgrade: Bu ayar “ON” konumda olduğu sürece; WordPress sitenizde gerçekleştireceğiniz herhangi bir tema, eklenti ya da WordPress güncellemesi halinde tüm önbellek dosyalarının sıfırlanması sağlanacaktır.
Auto Purge Rules For Publish/Update: Yeni bir içerik paylaşımı gerçekleştirmeniz ya da herhangi bir içeriği güncellemeniz halinde hangi bölümlerin önbelleğinin sıfırlanmasını istediğinizi seçebileceğiniz bölüm. Varsayılan ayarlar en ideal yapılandırmadır.
Serve Stale: Bu özellik aktif olduğu sürece önbelleğe alınan sayfanın mevcut kopyası, yeni bir önbellek oluşturulana kadar ziyaretçilerinize gösterilecektir. Kapalı konuma getirirseniz yeni önbellek dosyası oluşturulana kadar önbelleğe alınmamış, dinamik sayfalar gösterilir. Bu esnada gerçekleştirilen ziyaretler sunucunuzda ekstra bir yük oluşumuna neden olacaktır, bu nedenle AKTİF (ON) olması istisnai durumlar dışında bir sorun yaratmayacaktır.
Scheduled Purge URLs: Bazı sayfaların herhangi bir güncelleme & içerik girişi yapılmamasına rağmen belirli aralıklarla önbelleğinin sıfırlanmasını istiyorsanız bu bölümü kullanabilirsiniz. Her satıra bir URL (bağlantı) gelecek şekilde giriş yapabilirsiniz.
Scheduled Purge Time: Belirli aralıklarla Cache verilerinin sıfırlanması için giriş yaptığınız sayfaların önbellek verilerinin sıfırlanma aralığı & zamanını tanımlayacağınız ayar. Örneğin; her gün 06.00’da belirteceğiniz sayfaların Cache verilerinin sıfırlanmasını sağlayabilirsiniz.
Excludes Settings
Önbellek uygulamasında “Dışlamak” istediğiniz sayfa ve seçenekleri tanımlayabileceğiniz bölüm. Site açılış hızınızda bir optimizasyon sağlamaktan ziyade, bazı özel durum ve sayfalarda önbellek işleminin iptal edilmesi için kullanılır.
Do Not Cache URIs: Belirli bir sayfa ya da sayfaların önbelleğe alınmasını önlemek için kullanabileceğiniz alan. Her satıra bir sayfa gelecek şekilde giriş yapabilirsiniz.
Do Not Cache Query Strings: Belirlediğiniz bazı parametreleri içeren bağlantılarda önbellek uygulamasını devre dışı bırakmak için kullanabileceğiniz gelişmiş bir ayar.
Do Not Cache Categories: Varsayılan olarak tüm kategoriler önbelleğe alınır. Özellikle Cache sisteminin devreye girmesini istemediğiniz bir kategori varsa bunu burada belirtmelisiniz. Yalnızca kategoriye özel oluşturulmuş kısa bağlantıyı girmeniz gerektiğini unutmayın.
Do Not Cache Tags: Etiketler ile ilgili oluşturulan bölümler otomatik olarak önbelleğe alınır. Belirli bir etiket için oluşturulmuş sınıflandırma için Cache işlemini devre dışı bırakmak için bu alana giriş yapabilirsiniz.
Do Not Cache Roles: Seçilen roller önbellekten hariç tutulur. Bu alanda “Administrator” yani “Yönetici” rolündeki kullanıcılar başta olmak üzere istisna olmasını istediğiniz rolleri seçebilirsiniz.
ESI Settings
Gelişmiş bir ayar & yapılandırma sayfasıdır. Ziyaretçiler için sayfa açılış hızını etkileyen bir ayar bulunmamaktadır.
Daha önce de belirttiğimiz gibi bu bölümde düzenlemeniz gereken bir ayar yoktur. Yalnızca gelişmiş kullanıcıları ilgilendiren ve “LiteSpeed Enterprice” lisansı gerektiren bir ayar bölümüdür. Bu bölümün amacı “Yönetici” ve diğer “Editör” grupları için benzersiz önbellek verilerinin sunulmasını sağlamaktır.
Object Cache Settings
Performansı artırmak ve önbellek sunumunu benzersiz bir şekilde ziyaretçiye ulaştırmak için kullanabileceğiniz bu bölüm almış olduğunuz hizmete bağlı olarak farklılıklar gösterecektir. Bu nedenle varsayılan ayarları kullanmanız çoğunlukla ideal bir seçim olsa da merak edenler için öne çıkan bazı ayarlara değinmek istedik.
Object Cache: Hizmet aldığınız sunucuda “Memcached” veya “Redis” servislerinin kurulu olup & olmadığını bu bölümden görüntüleyebilirsiniz. Bu özellikler önbelleğin sunucunun sahip olduğu sabit disk yerine daha hızlı yanıt verecek olan RAM üzerinden sunulmasını sağlayacaktır. Varsayılan olarak “OFF” konumda gelecektir, “ON” konuma getirebilir ve kullanmak istediğiniz metodu belirleyebilirsiniz.
Method: “Memcached” ya da “Redis” servislerinden hangisini tercih ettiğinizi belirlemeniz gereken bölüm.
Host: Eğer yerel sunucunuza alternatif olarak farklı bir sunucu üzerinden yayın yapmak isterseniz bu alana müdahale edebilirsiniz. Yerel sunucunuzda bu servisler aktif değilse ve alternatif bir sunucudan kullanmayı tercih ediyorsanız düzenlenmelidir.
Port: Memcached ya da Redis servislerinin varsayılan Port değerlerinde bir değişiklik bulunuyorsa bu alandan güncelleme yapabilirsiniz.
Default Object Lifetime: Oluşturulan her bir nesne için tanımlanacak yaşam süresini (önbellek süresi) bu alandan belirtmelisiniz.
Username & Password: Bağlantı güvenliğini sağlamak için bir kullanıcı ve şifre tanımlanmış ise bu alana giriş yapmalısınız. Varsayılan olarak boş olarak gelecektir.
Redis Database ID: Redis hizmeti için farklı veri tabanları kullanmak isterseniz ihtiyacınız olabilir.
Global Groups: Önbelleğe alınacak grupları belirtir.
Do Not Cache Groups: Önbelleğe alınmasını istemediğiniz grupları belirtebileceğiniz alan.
Persistent Connection: Cache işlemi sırasında sunucu ve istemci arasındaki bağlantının canlı tutulmasını sağlayan bir ayardır. Önbellek alımının daha hızlı gerçekleştirilmesini sağlar. Bu nedenle aktif olması faydalıdır.
Cache WP-Admin: WordPress yönetim panelinin daha akıcı ve hızlı olmasını sağlar. Kısaca yönetim panelinizi de önbellek üzerinden sunar. Bazı durumlarda eski verilerin görüntülenmesine yol açabilir fakat birkaç saniye içerisinde bu değişimi fark ederek önbellek verisini güncelleyecektir ve F5 (Sayfayı Yenile) yapmanız halinde düzelecektir.
Store Transients: Bir önçeki ayar olan “Cache WP-Admin” devre dışı olduğu durumlarda geçici verilerin veri tabanına işlenmesini sağlar.
Browser Cache Settings
LiteSpeed Cache Ayarları yapılandırmasında müdahale etmeniz gereken, basit bir ayarlamanın yer aldığı sayfa geçiş performansını doğrudan etkileyen önemli bir bölümdür.
Browser Cache: Varsayılan olarak “OFF” devre dışı gelen bu ayar aktif hale getirilmelidir. Sitenizde yer alan “Statik Dosyalar” önbelleğe alınarak ziyaretçilerin tarayıcılarında kaydedilir. Sitenizi bir kere ziyaret eden kullanıcılar gelecekte tekrar geldiğinde değişmemiş dosyaları tarayıcı önbellekleri üzerinden çekerek çok hızlı bir yükleme hızı alırlar. Bu ayar “ON” konumda olması halinde çoğu zaman sayfa geçiş hızında gözle görülür bir artış görülür.
Browser Cache TTL: Tarayıcı tarafından önbelleğe alınacak dosyaların ne kadar süreyle saklanacağını belirten bölümdür. Saniye cinsinden giriş yapılmalıdır. Varsayılan değer olan “31557600” sürenin 1 yıl olmasını sağlayacaktır. Evet, bu süre biraz uzun görülebilir fakat Google PageSpeed servisinde karşılaşacağınız bir uyarı ideal aralığın bu olduğunu belirtmektedir.
Advanced Settings
Yalnızca tecrübeli kullanıcıları ilgilendiren, gelişmiş LiteSpeed Cache Ayarları içeren bir bölümdür. Herhangi bir ayar yapmanızı gerektirmez.
Login Cookie: Aynı adres üzerine kurulmuş birden fazla servis bulunuyorsa bu alana ihtiyaç duyabilirsiniz. Kullanılan diğer servislere bağlı olarak yapılandırma farklılaşacağı için sabit bir anlatım yapılması mümkün değildir.
Cookie (Çerezler) ne işe yarar?
Improve HTTP/HTTPS Compatibility: İnternet sitenizde http ve https bağlantıların birlikte yer aldığı sayfalar varsa bu içeriklerin daha düzgün çalışmasını sağlayacaktır.
Instant Click: Bir ziyaretçi Mouse ile herhangi bir sayfanızın bağlantısının üzerine gelirse bu sayfanın önceden yüklenerek hazır hale getirilmesini sağlar. Bu özellik sunucunuz üzerinde gereksiz bir yük oluşmasına neden olabilir.
CDN
LiteSpeed Cache eklentisi üzerinden düzenleme yapabileceğiniz CDN ayarlarıyla ilgili bölüm. Mevcut CDN servisinizin bağlantısını yapabileceğiniz gibi LiteSpeed tarafından sunulan CDN servisiyle ilgili ayarları da bu alandan yapabilirsiniz.
CDN Settings
CDN, “Content Delivery Network” cümlesinin baş harflerinden oluşturulmuş bir kısaltmayı ifade eder. Türkçe ifade etmek gerekirse “İçerik Dağıtım Ağı” olarak ifade edilebilir. İnternet sitenizde yer alan birçok içeriğin dünyanın birçok noktasından eş zamanlı olarak sunulmasını sağlayan bir servisi ifade eder.
QUIC.cloud CDN: LiteSpeed’e ait bir CDN servisidir, eklenti ile entegre bir şekilde çalışabilmektedir. Bu servisi aktif hale getirmek için “ON” konuma getirebilirsiniz.
Use CDN Mapping: QUIC.cloud ya da CloudFlare servisleri dışında, kendi CDN servis ağınızı kullanmak için bunu aktif hale getirmelisiniz.
HTML Attribute To Replace: Hangi .html elementlerinin CDN servisiniz ile eşleştirileceğini belirtir.
Original URLs: Herhangi bir değer girilmezse mevcut site adresiniz varsayılan olarak kabul edilir. Değişiklik yapmak için başına “//” koyarak giriş yapılabilir.
Included Directories: Yalnızca bu alanda belirteceğiniz dizinde yer alan dosyalar CDN servisinize yönlendirilecektir.
Exclude Path: Burada belirteceğiniz bağlantı yolları CDN servisiniz için hariç tutulacaktır. Her satıra yalnızca bir değer girmelisiniz.
Load JQuery Remotely: JQuery yerel sunucunuz yerine alternatif, uzak bir CDN servisinden yüklenerek sayfa yükleme hızınızda bir iyileştirme sağlanır.
Cloudflare API: Dünya genelinde oldukça popüler bir CDN hizmetidir. API bağlantısı sağlanarak LiteSpeed Cache eklentisinin Cloudflare üzerinde yer alan ön bellek verilerini temizlemesini sağlayabilirsiniz.
Manage
Kullanmış olduğunuz CDN servisi ile ilgili bazı yönetim işlemlerini sağlayabileceğiniz bölümdür.
QUIC.cloud: İlgili CDN servisini kullanıyorsanız bununla ilgili bazı işlemler gerçekleştirebileceğiniz, yönetim alanı.
Cloudflare: İlgili CDN servisiyle bağlantı sağladıysanız buradan bazı temel düzenlemeleri gerçekleştirebilirsiniz. Bu bölüm altında bazı ek ayarlar dikkatinizi çekecektir;
Development Mode: Bu özellik aktif edildiği takdirde Cloudflare servisi devre dışı bırakılacaktır. “Geliştirici Modu” olarak geçen bu özelliği açtığınızda sitenizde yapacağınız düzenleme ve testleri anlık olarak takip edebilirsiniz.
Cloudflare Cache: Bu bölümde yalnızca “Purge Everything” yazan bir buton yer almaktadır. Cloudflare üzerinde oluşturulmuş tüm ön bellek verilerinin temizlenmesini sağlar.
LiteSpeed Cache Image Optimization
LiteSpeed eklentisini ön plana çıkarmayı başaran bu özellik; sitenize yüklemiş olduğunuz resimleri otomatik olarak optimize ederek sıkıştırılmasını sağlar. Ayrıca resimleri yeni nesil formatlardan birisi olarak kabul edilen WebP formatı ile yayınlar. Ayrıca tüm bu işlemleri LiteSpeed kendi sunucusu üzerinde gerçekleştirerek sunucunuza fazladan yük binmesini önler.
Bu özelliğin aktif edilmesi ve kullanılması sitenizin harcamış olduğu mevcut trafiğin neredeyse yarı yarıya azalmasını sağlayacaktır. Ayrıca Google PageSpeed servisinde karşılaşılacak “Resimleri yeni nesil biçimlerde yayınlayın” uyarısını ortadan kaldıracaktır.
Image Optimization Summary
LiteSpeed’in sahip olduğu benzersiz resim optimizasyon servisiyle ilgili ayarları yapabileceğiniz bölüm. LiteSpeed Cache Ayarları ile ilgili bir diğer önemli alan.
Gather Image Data: Bu butona basılması halinde yüklenmiş resimlerin taranarak, bilgi toplanmasını sağlayacaktır.
Pull Images: Tarama yapılmış ve hakkında bilgi toplanmış resimlerinizin LiteSpeed firmasına ait resim optimizasyon sunucularına iletilmesini sağlar. İletilen bu resimler işlenmesi ardından geri alınır.
Optimization Status: Gerçekleştirilen işlemler hakkında detaylı bir bilgi sunar.
Storage Optimization: Resimleriniz optimize edilmeden önce her biri ayrı ayrı yedeklenir. Alınan bu yedeklerin toplam boyutunu görmek için bu başlık altında yer alan “Calculate Backups Disk Space” butonuna tıklamanız gerekmektedir.
Delete all backups of the original images: Bu bölüm yedeklenmiş tüm resimlerin orijinal görüntülerini silmenizi sağlar.
Image Information: Sitenizde yer alan resimlerin sayısı ve kaç tanesini optimize edildiği hakkında özet bir bilgi sunan alan.
Optimization Summary: Gerçekleştirilen optimizasyonlar hakkında özet sunan alan.
Optimization Tools: Sitenizde yer alan resimlerin orijinal ve optimize edilmiş sürümleri arasında geçiş yapmanıza imkân tanıyan bölüm.
Image Optimization Settings
LiteSpeed Cache Image Optimization ile ilgili gelişmiş tüm ayarları bu alandan kontrol edebilirsiniz.
Auto Request Cron: Resimlerinizin otomatik olarak optimize edilmesi için bu özelliği aktif etmelisiniz. Otomatik olarak bir CRON isteği oluşturacaktır.
Auto Pull Cron: Bu özelliğin devre dışı olması optimize edilmiş görsellerin LiteSpeed sunucularından geri alınmasını engelleyecektir. Bu nedenle aktif olmalıdır.
Optimize Original Images: Optimize edilmiş görseller ile orijinal görselleri aynı klasörde saklar.
Remove Original Backups: Optimize edilmiş resimlerin temin edilmesiyle birlikte orijinal resimleri otomatik olarak silmenizi sağlayan bir özellik. Sunucunuzda ekstra veri depolanmasını önleyen bir özellik olsa da aktif edilmesi halinde orijinal resimlere geri dönemeyeceğinizi unutmayın.
Optimize Losslessly: Görselleri kayıpsız olarak sıkıştırmaya çalışır. Bu kayıplı sıkıştırma teknolojilerine göre daha büyük boyutta görseller oluşmasına neden olsa da görsel kalitesinin bozulmasını engellediği için aktif olarak tercih edilebilir.
Preserve EXIF/XMP data: Optimize işlemi sırasında görsele gömülmüş olan telif hakkı, anahtar kelime vb. değerlerin korunmasını sağlar.
Create WebP Versions: Resimlerinizin WebP sürümlerini oluşturur.
Image WebP Replacement: Resimlerinizi optimize edilmiş, yeni nesil resim formatı olan WebP ile değiştirir.
WebP Attribute To Replace: Hangi öğelerin WebP ile değiştirileceğini buradan düzenleyebilirsiniz.
WebP For Extra srcset: WordPress dışında oluşturulmuş srcset öğelerin WebP ile değiştirilmesini sağlar.
WordPress Image Quality Control: Sıkıştırma işlemi sırasında görsel kalitesinden ne kadar feragat etmek istediğinizi belirler. Bu oran ne kadar düşük olursa dosya boyutu da o kadar düşük olacaktır. Fakat bu görsel kalitesinin düşmesine neden olacaktır. Bu nedenle 80’den aşağı bir değer kullanmanız çoğu durumda tavsiye edilmez.
Page Optimization
LiteSpeed Cache Ayarları, sayfa optimizasyon bölümü. Burada, sitenizin açılış hızına doğrudan etki edecek bazı ayarlara müdahale edebilirsiniz. Burada yapacağınız her değişiklik sonrasında sitenizi kontrol etmelisiniz. Çünkü burada yer alan özellikler temel bileşenlerin sıkıştırılarak ön bellek üzerinden sunulmasını sağlayacağı için bazı sayfalarda bozulmaların yaşanmasına neden olabilir. Burada düzenleme yapmadan önce sitenizin bir kopyasını (yedeğini) almayı unutmayın.
CSS Settings
Eklentini CSS dosyalarınız üzerinde nasıl bir sıkıştırma uygulayacağını belirleyebileceğiniz bölüm.
CSS Minify: Bu özellik CSS dosylarınız içerisinde yer alan boşluklar, satır başları ve açıklama bölümlerini temizler. Bu sitenizin yüklenme hızı üzerinde önemli bir etkiye sahip olur.
CSS Combine: Kullanılan CSS dosyalarınızı birleştirerek tek bir CSS dosyası üzerinden yayın yapar. Bu işlem toplam sorgu sayınızın azalmasını sağlar. Bu yüklenme hızını etkileyen önemli bir etkendir. Bu özellik sitenizde bozulmaların meydana gelmesine neden olabilir. Aktif edilmesi halinde site ve sayfalarınızı kontrol etmeyi unutmayın.
CSS HTTP/2 Push: Kullanıcıların sitenizi ziyaret ettiği tarayıcılar CSS dosyası talebinde bulunmasa dahi siteniz CSS dosyalarını gönderecektir. Bu işlem sayfa geçiş hızlarını etkileyecektir. Bu özellik sitenizde bir bozulmaya sebep olmaz.
Load CSS Asynchronously: Bu özellik aktif olması halinde CSS ve HTML verileri eş zamanlı olarak yüklenecektir. Bu özellik sayfaların hızlı yüklenmesini sağlayacaktır fakat yüklenme sırasında biçimlendirmeler görünmeyeceği için anlık bozulmalar görünebilir. Yüklenme tamamlandığında düzeleçektir.
Generate Critical CSS: Bir önceki ayar aktif olması durumunda çalışacak bir özelliktir. Sayfa açılışlarında biçimlendirme bozukluğunun giderilmesi için öncelikli olarak kritik CSS dosyalarının yüklenmesini sağlar.
Generate Critical CSS In Background: Bu özellik aktif olduğu takdirde kritik CSS dosyalarınız arka planda oluşturulacaktır.
Separate CCSS Cache Post Types: İçerik türlerinin kendine özgü kritik CSS dosyası oluşturması için bu bölüme o sayfaların girişini yapabilirsiniz.
Separate CCSS Cache URIs: Burada belirteceğiniz yollar için ayrı kritik CSS dosyaları oluşturulur.
Inline CSS Async Lib: Bu ayar sayfa yüklenmesi sırasında görüntü bozukluğunu önlemek için eş zamansız CSS dosyalarının satır içine alınmasını sağlar. Bu sayede görüntünün daha hızlı oluşturulmasını sağlar.
Font Display Optimization: Ziyaretçiler tarafından indirilen fontların nasıl görüntüleneceği CSS ile ön belleğe almak için kullanabilirsiniz. Google PageSpeed testlerinde zaman zaman karşılaşılan; Yazı tipi yüklenmesi sırasında metnin görünür halde kalmasını sağlayın. Bu uyarıyı gidermek için “Swap” seçimini yapabilirsiniz.
JS Settings
JS dosyalarınızın optimize edilmesi için bazı ayarlamalar yapmanız gereken bölüm. Bu bölümde yapılacak bazı düzenlemeler sitenizde bozulmalara yol açabileceği için yedekleme yapmadan işlem yapmamalısınız.
JS Minify: Bu özelliği “ON” konuma getirmeniz JS dosyalarınızda yer alan boşluk ve açıklama satırlarının kaldırılmasını sağlar. Bu sayede Javascript dosyalarınızın boyutunu küçültülebilir, yüklenme hızını artırabilirsiniz.
JS Combine: Mevcut Javascript dosyalarınızı birleştirmeye yarayan bir özelliktir. Ziyaretçilerinizin oluşturduğu sorgu sayısının azaltılmasını sağlar. Aktif edilmelidir. Fakat; sitenizde bozulmalara sebep olabileceği için aktif edilmesi halinde sayfalarınızı ziyaret ederek bir sorun olup olmadığını kontrol etmelisiniz.
JS HTTP/2 Push: Dahili JS dosyalarını talep edilmeden önce tarayıcıya önceden gönderin. (HTTP / 2 protokolünü gerektirir)
Load JS Deferred: Bu özelliği aktif hale getirmek Pingdom, GTMetrix ve Google PageSpeed gibi bazı servislerde alınan değerleri iyileştirmenizi sağlar. Javascript dosyalarının yüklenmesini erteler.
Load Inline JS: Bir önceki özellik aktif edildiği durumlarda bu özelliği de aktif etmek gerekir. DOM’un tamamen yüklenmesi halinde satır içi JS kodlarını çalıştıracaktır. Karşılaşılan JS hatalarının azalmasını sağlar. “Deferred” mod seçilerek kullanılması daha sağlıklı çalışmasını sağlar.
Exclude JQuery: JQuery optimizasyonunu engelleyerek satır içi JS ile uyumluluğu geliştirin.
Optimization Settings
Bu bölümde sitenizin performansını iyileştirmek için müdahale edebileceğiniz bazı ayarlar yer almaktadır.
CSS/JS Cache TTL: Sıkıştırılmış JS ve CSS dosyalarınızın yaşam süresini belirler. Varsayılan olarak girilen değer 604800’dür. Bu 1 haftaya eşittir. Saniye cinsinden girilir ve aktif edilmesi gerekmektedir.
HTML Minify: HTML dosyalarında yer alan gereksiz boşluk ve açıklama satırlarının temizlenmesini sağlar. Bu HTML dosyalarının küçülmesini sağlar, açık olması performansı artırır.
Inline CSS Minify: HTML sayfaları içerisinde yer alan CSS kodlarının sıkıştırılmasını sağlar.
Inline JS Minify: HTML sayfaları içerisinde yer alan JS kodlarının sıkıştırılmasını sağlar.
DNS Prefetch: Belirteceğiniz DNS’leri önceden getirerek ziyaretçilerinizin karşılaştığı gecikmeleri azaltır. Her satıra bir değer girilmelidir.
DNS Prefetch Control: Resimler, CSS ve JS dosyalarınız için ihtiyaç duyulan DNS’i önceden getirmenizi sağlar.
Remove Comments: Bu ayar aktif edildiği takdirde JS ve CSS dosyaları içerisinde yer alan açıklama & yorum satırlarının silinmesini sağlar. Bazı durumlarda sitenizde bozulmalara neden olabilir. Ayrıca Pingdom, GTMetrix ve Google PageSpeed gibi servislerde sitenizin görünür performansını artırır.
Remove Query Strings: Statik kaynaklar içerisinde yer alan sorgu dizelerini kaldırır. Hız testlerinde alınan puanı artırır.
Load Google Fonts Asynchronously: Google Font değerlerini eş zamansız olarak yüklemenizi sağlar. Bu özellik yazı tiplerinin daha hızlı yüklenmesi için Google’a ön bağlantı gönderecektir.
Remove Google Fonts: Tüm sayfalarınızda Google Font’larını devre dışı bırakır.
Remove WordPress Emoji: WordPress emojilerinin devre dışı kalmasını sağlar. Kullanıcının tarayıcısı tarafından oluşturulan varsayılan emojilerin görüntülenmesini sağlar. Hız testi servislerinde alınan puanı artırmanızı sağlar.
Media Settings
LiteSpeed Cache Ayarları içerisinde yer alan “Media Settings” bölümü, sitenizde paylaşılmış medya dosyalarının (resim, video vb.) yüklenmesi ile ilgili ayarlamaları yapmanızı sağlar.
Lazy Load Images: Sitenizi ziyaret eden kullanıcıların yalnızca görüntüledikleri bölümde yer alan medya dosyalarını yüklemelerini sağlar. Bu özellik bazı temalarda sorun yaratabileceği için varsayılan olarak aktif etmenizi önermemekteyiz. Fakat aktif edip test etmeniz halinde bir sorunla karşılaşmazsanız verimli sonuçlar elde edebilirsiniz.
Basic Image Placeholder: Medya dosyaları sunucunuzdan çekilirken bu süreçte görüntülenmesini istediğiniz varsayılan görüntüyü ifade eder. Bu alana base64 görüntüsü girilmelidir.
Responsive Placeholder: Duyarlı bir geçici medya içeriği sunmak için bu bölümü aktif etmelisiniz. Varsayılan olarak “Gri” bir alan görüntülenmesini sağlayacaktır. Alternatif olarak belirli bir görselin yer almasını da sağlayabilirsiniz.
Responsive Placeholder SVG: Duyarlı olarak oluşturulacak bir görüntü belirlemek için buraya “SVG” dosyasını tanımlayabilirsiniz.
Responsive Placeholder Color: Medya dosyalarınız yüklenene kadar görüntülenecek varsayılan görüntünün “Gri” olacağını belirtmiştik. Bu rengi değiştirmek için bu alanı kullanabilirsiniz.
LQIP Cloud Generator: Yükleme sırasında QUIC.cloud servisi tarafından oluşturulan düşük kalite görselleri kullanmanızı sağlar. Sabit bir renk değerini kullanmak için bu devre dışı olmalıdır.
LQIP Quality: Bir önceki özellik aktif edilmesi halinde oluşturulacak düşük kalite görsellerin kalitesini belirler. Varsayılan değer 4’tür. Bu bir görselin %96 kalitesizleştirilerek görüntülenmesini ifade eder.
LQIP Minimum Dimensions: QUIC.cloud üzerinden düşük kalite görseller oluşturulmasını talep ediyorsanız yükseklik ve genişlik değerleri burada belirtilen değerlerden daha küçük olan medya dosyalarınız için bunu devre dışı bırakır.
Generate LQIP In Background: Bu özellik arka plan görsellerinin yüklenmesi öncesinde varsayılan bir görüntünün yerleştirilmesini sağlar. Yüklenme performansını artıracaktır.
Lazy Load Iframes: Iframe verileri için “Lazy Load” uygulanmasını sağlayacaktır. (Örneğin; Google Maps, son Twitter paylaşımları vb.)
Inline Lazy Load Images Library: Lazy Load özelliğinin kullanılabilmesi için bir Javascript çağrısı gerçekleştirilir. Bu çağrıda yer alan kodları HTML içerisine yerleştirerek fazladan sorgu oluşturulmasını önler.
Media Excludes
Lazy Load özelliğini devre dışı bırakmak istediğiniz bölümleri belirleyebileceğiniz ayarlara yer verir.
Lazy Load Image Excludes: Lazy Load özelliğinin devre dışı olmasını istediğiniz belirli görseller bulunuyorsa (örneğin Logo) burada belirtebilirsiniz. Her satıra bir değer girilmelidir.
Lazy Load Image Class Name Excludes: Buraya eklenecek CSS Class değerlerini içeren medya dosyalarında Lazy Load devre dışı olacaktır.
Lazy Load Image Parent Class Name Excludes: Burada belirtilen üst sınıf isimlere sahip görsellerde Lazy Load uygulanmaz.
Lazy Load Iframe Class Name Excludes: Burada belirtilecek IFRAME değerleri Lazy Load ile geciktirilmez. Tam bağlantılar girebileceğiniz gibi kısmi bağlantılar da belirtebilirsiniz. Her satıra bir değer girmeniz gerektiğini unutmayın.
Discussion Settings
Harici kaynaklardan (Gravatar) çekilen verilerin ön belleğe alınıp & alınmamasını buradan kontrol edebilirsiniz.
Gravatar Cache: Gravatar üzerinden çekilecek resimleri ön belleğe almanızı sağlar.
Gravatar Cache Cron: Gravatar üzerinden çekilen görselleri oluşturulacak Cron işlemi ile otomatik olarak belirli aralıklarla güncelleyecektir.
Gravatar Cache TTL: Gravatar üzerinden çekilen görsellerin ön bellek süresinin yaşam süresini ifade eder.
Tuning Settings
LiteSpeed Cache Ayarları ile ilgili bazı gelişmiş ayarları yapabileceğiniz bölüm. Bazı hataların oluşmasını önlemek için ufak düzenlemeler yapmanıza imkân tanır.
Combined CSS/JS Priority: Eğer CSS/JS ayarları bölümünde “Combine CSS/JS” özelliğini aktif hale getirdiyseniz ayrılmış CSS/JS dosyaları yüklenmeden önce birleştirilmiş CSS/JS dosyalarının yüklenmesini sağlayacaktır.
CSS/JS Excludes: Burada belirteceğiniz CSS/JS dosyalarının sıkıştırılması ve birleştirilmesi engellenir. Her satıra bir değer girmelisiniz.
Max Combined File Size: Birleştirilmiş dosyalar için oluşturulabilecek maksimum dosya boyutunu belirler. Bu değeri artırmak daha az dosya oluşturulmasını sağlar ve sorgu sayısını azaltır. Fakat bu durum bellek kullanımını olumsuz etkileyecektir. Varsayılan değer olan 2 MB çoğu durumda idealdir.
Critical CSS Rules: İçeriğin daha hızlı yüklenmesi için ihtiyaç duyulan CSS dosyalarını bu alanda belirtebilirsiniz.
JS Deferred Excludes: Burada belirteceğiniz JS dosyaları geciktirilmeden yüklenir.
URI Excludes: Listelenen sayfalarda optimizasyon yapılmasını önler & hariç tutar.
Role Excludes: Belirtilecek kullanıcı grupları için ön bellek işlemlerini devre dışı bırakır.
LiteSpeed Cache Kullanımı
LiteSpeed Cache Ayarları ile ilgili tüm yapılandırmaları tamamladığınız takdirde zaman zaman bazı araçları kullanarak iyileştirmeler yapmanız gerekecek. İhtiyaç duyacağınız temel araçlar hakkında detaylı LiteSpeed Cache Kullanımı yaptık.
Database
LiteSpeed Cache Ayarları menüsü altında görüntülenen “Database” yani “Veri Tabanı” bölümü belirli bir ayardan ziyade mevcut verilerin tekrardan optimize edilmesi için kullanabileceğiniz bazı araçlar bulunduran bölümdür.
Clean All: Bu bölümde yer alan tüm araçların çalıştırılmasını sağlar.
Post Revisions: Yazılarınızda yapmış olduğunuz tüm değişiklikler veri tabanı üzerinde kayıt altına alınır. Bunlar veri tabanınızın zamanla şişmesine neden olur. İçeriklerinizin eski sürümlerine belirli bir nedenle ihtiyaç duymuyorsanız bu aracı belirli aralıklarla çalıştırabilirsiniz.
Auto Drafts: Otomatik olarak kaydedilmiş taslak sayfalarını temizlemenizi sağlar. Bazen siz “Taslağı Kaydet” demeseniz dahi WordPress verileri korumak adına kayıt oluşturur. Bunlar zamanla veri tabanınızda şişme yapabilir. Bu araç bunları temizlemenizi & silmenizi sağlar.
Trashed Posts: Çöpe taşınmış tüm içeriklerin silinmesini sağlar.
Spam Comments: Spam olarak işaretlenmiş tüm yorumların silinmesini sağlar.
Trashed Comments: Çöpe taşınmış tüm yorumların silinmesini sağlar.
Trackbacks/Pingbacks: Tüm geri izlemeleri temizlemenizi sağlar.
Expired Transients: Süresi dolmuş, geçici bazı kayıtların temizlenmesini sağlar.
All Transients: Tüm geçici kayıtları temizler (süresi dolmamışlar dahil).
Optimize Tables: Veri tabanınızda yer alan tabloların optimize edilmesini sağlar.
Clean CSS/JS Optimizer: Sıkıştırılmış tüm CSS/JS verilerinin sıfırlanmasını sağlar.
Toolbox
WordPress yönetim panelinizde görüntülenen “LiteSpeed” başlığı altında bulunan “Toolbox” sayfası önbellek işlemleri ile ilgili bazı araçları barındırmaktadır.
Purge Front Page: Ana sayfanız için oluşturulmuş ön bellek verisinin sıfırlanmasını sağlar.
Purge Pages: Sayfalarınız için oluşturulmuş ön bellek verilerinin sıfırlanmasını sağlar.
Purge 403/404/500 Error: İlgili hata sayfaları için oluşturulmuş Cache sayfalarının temizlenmesini sağlar.
Purge All – LSCache: Eklenti ile oluşturulmuş tüm ön bellek verilerinin temizlenmesini sağlar. Sitenizde bazı düzenlemeler yaptığınız takdirde bu butonu kullanabilirsiniz.
Purge All – CSS/JS Cache: Eklentinin oluşturduğu CSS/JS Cache verilerini temizler.
Purge All: Tüm sayfa, css ve js ön bellek verilerini sıfırlar.
Empty Entire Cache: Siteniz ile ilgili oluşturulmuş (harici uygulamalar dahil) tüm ön bellek verilerini siler.
Litespeed cache eklentisi ayarlarını bu rehberdeki anlatımlara ve kendi web sitenizin dosya yapısına göre konfigüre ederek en performanslı cache işlemini gerçekleştirebilirsiniz.