IHS Blog

VPN Nedir ve Nasıl Çalışır? VPN’ler Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

IHS
vpn-nedir

Neredeyse herkes web sitelerinin engellemesini kaldırmak veya çevrimiçi gizliliklerini korumak için bir VPN servisi kullanıyor. Ancak VPN’ler tam olarak nedir ve nasıl çalışırlar?

Sanal özel ağlar (VPN’ler – Virtual Private Network), çevrimiçi ortamda güvende kalmakla eş anlamlı hale geldi. VPN’ler, İnternet trafiğinizi güvenli bir sunucu üzerinden yönlendirerek parolalarınızı ve diğer değerli kişisel verilerinizi meraklı gözlerden uzak tutmanıza yardımcı olur. Bu yetenek aynı zamanda VPN’leri; kısıtlanmış içeriğin engellemesini kaldırmada, web’de anonim olarak gezinmede, güvenli veri göndermek gibi işlerde yararlı hale getirdi.

Ancak, VPN’de yalnızca bir tür uzak sunucuya bağlanmaktan daha fazlası vardır. Bu makalede VPN’leri, nasıl çalıştıklarını ve bir sonraki VPN sağlayıcınızı seçerken nelere dikkat etmeniz gerektiği hakkında daha fazla bilgi edinmenizi sağlamaya çalışacağız.

VPN Nedir?

VPN, İnternet Protokolü (IP) adresinizi maskeleyen bir hizmettir. Bu sayede, hiç kimse verilerinizi IP adresinize bağlayamayacağından internette anonim olarak gezinmenizi sağlar.

Bir VPN’nin ne yaptığını anlamak için “sanal”, “özel” ve “ağ” kelimelerini ayırmanız yeterlidir:

VPN’lerin Kısa Tarihi

security.org’un VPN Tüketici Kullanımı, Benimseme ve Alışveriş Araştırması 2021’e göre, 18 yaş üstü internet kullanıcılarının %85’i VPN’nin ne olduğunu biliyor. Bu, 2020’ye göre %13’lük bir artış.

Ancak, VPN’ler her zaman bu kadar iyi bilinmiyordu.

Uzmanlar, dünyanın VPN’lere ihtiyaç duyduğunu ilk olarak Gelişmiş Araştırma Projeleri Ajans Ağı (ARPANET) başlatıldıktan sonra fark etti. Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti Savunma Bakanlığı tarafından geliştirilen ARPANET, internetin erken bir versiyonuydu.

ARPANET, Transfer Kontrol Protokolü/İnternet Protokolü’nün (TCP/IP) oluşturulmasını teşvik etti. TCP/IP, cihazların ve yerel ağların paylaşılan bir ağ üzerinden bağlanmasına izin verdi. Bu, dışarıdan birinin ağı içindeki cihazlara erişmek için kullanabileceği için bir siber güvenlik riski oluşturdu.

AT&T Bell Labs ve Columbia Üniversitesi’nden araştırmacılar, 1993’te ilk VPN, Yazılım IP şifreleme protokolünü (swIPe) geliştirdiler. Wei Xu ve Gurdeep Singh-Pall, sırasıyla 1994 ve 1996’da daha fazla VPN teknolojisi geliştirdi. Xu, IPSec’i ve Singh-Pall (bir Microsoft çalışanı) Eşler Arası Tünel Protokolü’nü (PPTP) oluşturdu.

2000’li yılların başlarında, birçok şirket ve hükümet VPN kullandı ve tüketiciler daha sonra 2010’ların ortalarında bunları benimsemeye başladı.

VPN’in Kullanım Amaçları

VPN’ler, aşağıdakileri yapmak isteyen kişiler için yararlıdır:

İnsanların 2021’de VPN kullanmasının en yaygın üç nedeni “genel güvenlik için” (%55), “genel gizlilik için” (%54) ve “işim için güvenli ağlara erişmek” (%41) idi.

Security.org’un araştırması, Amerikalıların %41’inin iş veya kişisel kullanım için bir VPN kullandığını gösteriyor. Bununla birlikte, daha yüksek bir yüzde, bir iş veya okul cihazında VPN kullanabilir ve VPN’nin orada olduğunun farkında değildir.

VPN Kullanmak Yasadışı mı?

2022’nin başlarından itibaren Çin, Irak, Kuzey Kore, Rusya, Türkiye, Beyaz Rusya ve Türkmenistan dahil olmak üzere birçok ülke VPN kullanımını yasa dışı hale getirdi. Uganda, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Umman dahil olmak üzere birçok ülke VPN’leri kısmen engelliyor.

Ancak VPN’ler Amerika Birleşik Devletleri, Avustralya, Birleşik Krallık ve Yeni Zelanda dahil çoğu ülkede %100 yasaldır.

VPN’ler birçok yerde yasal olsa da, bunları suç işlemek veya çevrimiçi etkinliğinizi kolluk kuvvetlerinden gizlemek için kullanamazsınız. VPN’ler, siber suçları işlemek için bir lisans değil, daha güvenli internette gezinmeye yönelik bir hizmettir.

VPN Türleri

Bu makalede şimdiye kadar VPN’lerden bir bütün olarak söz etmiş olsak da, birçok farklı türü vardır. En yaygın üçü şunları içerir:

İstemci Tabanlı VPN’ler

İstemci tabanlı VPN’ler, çoğu kişinin “VPN” kelimesini duyduğunda aklına gelen araçlardır. Bu VPN’ler, tek bir kullanıcı etrafında özel bir ağ ve bir tarayıcı uzantısı, uygulama veya masaüstü istemcisi aracılığıyla uzak bir ağ oluşturur. En popüler istemci tabanlı VPN sağlayıcılarından bazıları NordVPN, StrongVPN ve ExpressVPN’dir.

SSL VPN’leri

Seyahat eden çalışanları olan kuruluşlar, insanlara ofis dışında veya evdeyken iş internetlerine uzaktan erişim sağlamak için genellikle SSL VPN’leri kullanır. Bu VPN’ler ayrıca insanların iş ağlarına erişmek için özel cihazları kullanmalarına izin vererek şirketin ağını yabancılardan ve çalışanın cihazını kötü niyetli aktörlerden korur.

Siteden Siteye VPN’ler

Siteden siteye VPN’ler, Yerel Erişim Ağları (LAN) etrafında yalnızca diğer (onaylı) ağların erişebileceği korumalı balonlar oluşturur. Bu VPN’ler en çok, birbirlerinin intranetlerine erişmesi gereken birden fazla konuma sahip büyük kuruluşlarda yaygındır.

Siteden siteye VPN, Geniş Alan Ağı’na (WAN) bağlandıkları sürece birden çok intranet içerebilir.

VPN Ne Yapar?

VPN’ler yalnızca ticari sırları korumak isteyen kuruluşlar veya havaalanı WiFi’sini endişelenmeden kullanmak isteyen gezginler için değildir. VPN’ler evde, işte veya okulda internette gezinen herkese fayda sağlayabilir.

İşte bir VPN’nin yapabileceği birkaç şey:

İnternet Etkinliğinizi Gizler

İnternet Servis Sağlayıcınız (ISP) ve arama motorları, kişiselleştirilmiş reklamlar sunmak, yerelleştirilmiş bir deneyim sunmak ve verilerinizi satmak için çevrimiçi olarak ne aradığınızı izler. VPN’ler farklı bir IP adresinde göz atmanıza izin verdiğinden, veriler sizin yerinize VPN’ye bağlı olduğundan, arama motorları sizi hedefleyemez.

Ancak yine de Google ve Facebook gibi hizmetlerde oturum açtıysanız, reklam izleyicilerini engellemediğiniz sürece yaptığınız her şeyi izlerler.

Büyük şirketler, daha az güvenilir olmasına rağmen IP’nizi değiştirseniz bile sizi izlemek için cihaz parmak izi gibi teknikleri kullanır.

Kötü Amaçlı Yazılımları ve İzleyicileri Engelleyin

Birçok siber suçlu, insanların bilgisayarlarına kötü amaçlı yazılım ve keyloger  (parolalar dahil yazdığınız her şeyi kaydeden) gibi izleme yazılımlarını bulaştırmak için savunmasız halka açık WiFi ağlarından yararlanır. Özellikle siber suçlular, kamu sunucuları arasında akan verileri potansiyel kurbanları hedeflemek için kullanır.

Bir VPN uygulaması kullanırken, VPN sağlayıcınız bilgisayarınızın hedef sunucuyla olan iletişimini şifreler. Bu uçtan uca şifreleme, siber suçluların ve bilgisayar korsanlarının verilerinize erişmesini engeller.

Verilerinizi Şifreler

VPN hizmetleri, mevcut web etkinliği sırasında gönderdiğiniz tüm verileri şifreler. Bu verilerin şifrelenmesi, hükümetlerin ve kurumsal casusların, paylaşmanız gereken hassas bilgilere veya verilere erişmesini engeller.

DuckDuckGo bir VPN mi?

Bir VPN’nin ne yaptığını duyduktan sonra insanlar genellikle “DuckDuckGo bir VPN mi?” Diye soruyor. DuckDuckGo, hakkınızda bilgi toplamadan internette gezinmenizi sağlayan bir arama motorudur.

DuckDuckGo, benzer hizmetler sunmasına rağmen bir VPN değildir:

 

VPN Kullanmanın Faydaları

İnsanları VPN kullanmaya iten nedir? Bazı faydalarını keşfedelim.

Kimlik Hırsızlığına Karşı Koruma

Kimlik hırsızlığı giderek daha önemli bir sorun haline gelmektedir. Son iki yılda kimlik hırsızlığından kaynaklanan kayıplar %47 oranında artış göstermiştir.

VPN’ler sizi kimlik hırsızlığına karşı koruyarak siber suçluların bankacılık, finans, istihdam ve kimlik bilgilerinizi (adresiniz gibi) çalmak için internet alışkanlıklarınızı kullanmasını engeller.

Fiyat Ayrımcılığını Durdurmaları

Birçok e-ticaret web sitesi, fiyatları konumunuza, cinsiyetinize ve tarama alışkanlıklarınıza göre değiştirebilmeleri için tarama davranışınızı çerezlerle takip eder. Fiyat ayrımcılığı, uçuşlar, ders kitapları, teknoloji ve oteller de dahil olmak üzere birçok alanda ortaya çıkar.

Bir VPN kullanmak, tarama davranışınızı ve konumunuzu gizler, böylece fiyat ayrımcılığına uğramanızı engeller.

Sizi Saldırılara Karşı Korurlar

Hevesli bir gamer, e-sporcu veya yayıncı mısınız? Bağlantınızı bozmak için Dağıtılmış Hizmet Reddi (DDoS) saldırısı riski olmayan bir oyun oynamak istiyorsanız, en iyi seçeneğiniz VPN’dir.

Gerçek IP adresinizi kimse bilmiyorsa sizi hedef alamazlar.

Evden Güvenle Çalışmanıza Yardımcı Olurlar

VPN’ler, uzaktan çalışırken kuruluşunuzun ağını kullanmanızı sağlayarak, kuruluşunuzun güvenlik özellikleriyle korunmanızı sağlar.

Coğrafi Olarak Kısıtlanmış İçeriğe Erişmenize Yardımcı Olurlar

VPN’ler, kendi ülkeniz dışındaki bir sunucudan internette gezinmenize izin verdiğinden, aksi takdirde coğrafi olarak kısıtlanacak (bir IP adresiyle kısıtlanacak) içeriğe erişebilirsiniz. Bu, video akış hizmetlerinde, web sitelerinde ve sosyal medya platformlarında coğrafi olarak kısıtlanmış içeriği içerir.

VPN Nasıl Çalışır?

Bir VPN kullanmaya başlamak için iyi bir VPN sağlayıcısından hizmet almanız ve VPN yazılımını veya uzantısını yüklemeniz gerekir.

Üye olduğunuzda, VPN’in internet bağlantınızın güvenliğini nasıl sağlayacağı aşağıda açıklanmıştır.

Adım 1: VPN Sunucusuna Bağlanma

İlk olarak, VPN yazılımını açarsınız. Yazılım, bilgisayarınızı, bilgisayarınız ile erişmek istediğiniz sunucular arasında aracı görevi görecek bir VPN sunucusuna bağlayacaktır.

Birçok VPN sağlayıcısı, yerel içeriğe göz atabilmeniz için sunucunun ülkesini veya şehrini seçmenize izin verir.

Adım 2: VPN Tünel Açma

VPN sunucusuna bağlandığınızda, indirdiğiniz veya yüklediğiniz tüm verileri şifreler ve bir “VPN tüneli” üzerinden i gönderir ve alır. VPN tüneli, VPN sunucusunun herhangi bir sunucuya eriştiği ve VPN istemcinizden veri göndermek veya almak için uçtan uca şifreleme kullandığı güvenli bir bağlantıdır.

Daha sonra verilerin şifresini çözer ve size eriştiğiniz web sitesini veya içeriği gösterir.

Bu veriler hala İnternet Servis Sağlayıcınız (ISP) üzerinden geçiyor, ancak ISP’niz şifreli olduğu için göremiyor. ISP’niz yalnızca VPN sunucusuna ve VPN sunucusundan veri aktardığınızı görebilir.

Çoğu VPN’nin “kayıt tutmama” politikası vardır, bu nedenle web tarama verilerinizi de saklamazlar.

Not: VPN’ler farklı güvenlik protokolleri kullandığından, verileri şifrelemenin “doğru” bir yolu yoktur. En popüler VPN protokollerinden bazıları şunlardır:

Adım 3: VPN Şifreleme, Kapsülleme ve Şifre Çözme

Bir siteye veya çevrimiçi hizmete eriştiğinizde, VPN sunucusu önce sizin için amaçlanan verileri indirir ve şifreler. Daha sonra şifrelenmiş verileri bilgisayarınıza geri iletir. Ardından bilgisayarınız, kullandığınız VPN istemcisi veya uzantısı aracılığıyla verilerin şifresini çözer.

Pek çok VPN, ayrı “veri paketlerini” VPN tarafından oluşturulan paketlere sarmak için kapsülleme kullanır, bu nedenle ISP, yaptığınız şey hakkında akıllıca tahminlerde bulunamaz.

Bu işlem zaman alıcı gibi görünse de, yalnızca bir saniyenin küçük bir kısmını alır. Siz internette gezinirken bilgisayarınız ve VPN sunucunuz bu üç adımlı işlemi sayısız kez izleyecektir. VPN’nin açık olduğunu bilmiyorsanız, VPN’ler arka planda çalıştığı için olağandışı bir şey fark etmezsiniz.

Bir VPN’nin nasıl çalıştığını kavramsallaştırmanın en kolay yolu, posta yoluyla seyahat eden bir paketi hayal etmektir. Önce paketi balonlu naylona sarıp postaneye gönderdiğinizi düşünün. Postane, adresi kontrol eder ve alıcınıza gönderir. Paket alıcınızın eline ulaştığında, paketi açar ve kullanır.

Bu örnekte, paket bir sunucudan gelen verilerdir, baloncuklu ambalaj şifrelemeyi temsil eder, posta hizmeti VPN tünelidir ve alıcı bilgisayarınız ve VPN istemcinizdir.

Özet

VPN’ler sizi siber suçlulardan korur, internette anonim olarak gezinmenize izin verir ve ülkenizin dışından video akışı içeriğine erişmek için coğrafi kısıtlamaları atlamanıza yardımcı olur.

Elbette, tüm VPN sağlayıcıları eşit yaratılmamıştır. Bir VPN sağlayıcısı ararken şunları arayın:

Ve elbette, rekabetçi fiyatlara ve para iade garantisine sahip bir VPN arayın.

Artık VPN’ler hakkında bildiğimiz her şeyi sizinle paylaştığımıza göre, VPN önerilerinizi duymak isteriz. Sizce en iyi VPN nedir? Denediğiniz ücretsiz VPN var mı? Lütfen aşağıdaki yorumlarda bize yazın ve içeriğimizi faydalı olabileceğini düşündüğünüz kişilerle paylaşmaktan çekinmeyin 🙂

 

 

Exit mobile version