Web siteleri, işletmeler ve bireyler için dijital dünyada temel önem taşıyan bir varlık haline geldi. İşte tam da bu nedenle, bu web sitelerinin her zaman çalışır durumda olması ve önemli verilerin kaybedilme riskinin asgari seviyede olması gerekiyor. Birçok kişi, bilgisayarlarında bulunan dosyalara göz kulak olma konusunda oldukça titiz davranırken, web sitelerinin aynı düzeyde koruma ihtiyacı olduğunu göz ardı edebiliyor. Ancak, web siteleri de bir bilgisayarın sabit diski gibi, hasara veya veri kaybına maruz kalabilir.
İçerik Tablosu
WordPress web sitesi yedeği nedir ve neden önemlidir?
WordPress web sitesi yedeği, web sitenizde bulunan tüm dosya ve verilerin bir kopyasıdır. Bu yedekleme işlemi, sizin web sitenizin ve web sitenizdeki tüm bilgilerin bir kopyasını oluşturur. Bu yedeği kullanarak, web sitenizi tamamen yeniden kurabilmeniz mümkün olur. Bu, bilinen teknik sorunlar, hatalı güncellemeler, kötü niyetli saldırılar veya diğer beklenmedik durumlar sonucu veri kaybı yaşandığında hayati bir önem taşır. Ayrıca sitenizi farklı bir yere taşımak (migrasyon) istediğinizde de bu yedeklerden faydalanabilirsiniz.
Yedeklemenin güvenlik üzerine etkileri
Yedeklemeler, web siteniz için bir güvence poliçesi gibidir. Her şey yolunda giderken, onlara ihtiyaç duymazsınız. Ancak, bir şeyler ters gittiği zaman, yedeklemeler hayati öneme sahip olur.
Örneğin, web siteniz hedef alınmış ve saldırıya uğramış olabilir. Belki de bir güncelleme sonrasında sitenizde ciddi bir sorun oluşmuştur. Her iki durumda da, yedeklemenizin olması, sitenizi eski haline döndürebilme yeteneği anlamına gelir.
Genel bakış: Adım adım WordPress web sitesi yedekleme
Bu rehber, WordPress web sitenizin yedekleme sürecine dair size ayrıntılı bilgi sunmayı amaçlamaktadır. Sitenizin dosyaları ve veritabanı nasıl yedeklenir, en ideal otomatik yedekleme eklentileri nelerdir, bunların kurulumu ve kullanımı nasıl olmalıdır gibi konulara değineceğiz. Hatta çeşitli hosting hizmetleri aracılığıyla yedekleme işleminin nasıl gerçekleştirileceğini ve yedeklemelerinizi nasıl geri yükleyebileceğinizi de burada öğreneceksiniz. Ayrıca, en etkili yedekleme stratejisinin nasıl oluşturulacağı ve yedeklemelerin nasıl saklanacağına dair çeşitli ipuçları sunacağız. Bu rehber, WordPress web sitenizi veri kaybına karşı tam anlamıyla koruma altına alabilecek donanıma sahip olmanız için gerekli altyapıya sahip olmanızı amaçlamaktadır.
WordPress Web Sitesi Yedekleme Araçları
Web sitesi yedekleme işlemlerinizde farklı araçlar kullanabilirsiniz. Bu yedekleme araçları genelde iki ana kategoriye ayrılır: Hosting tarafından sağlanan yedekleme araçları ve WordPress için tasarlanmış eklenti yedekleme araçları. Her iki yöntem de kendi avantaj ve dezavantajlarına sahiptir. Bu bölümde, her iki yedekleme aracı türünün işlevselliği ve nasıl kullanılacağı hakkında detaylı bilgi vereceğiz.
Hosting tarafında yedekleme
Web sitesi yedekleme işlemlerinde, hosting hizmeti sağlayıcılarının kontrol panelleri de önemli bir role sahip olabilir. cPanel, DirectAdmin gibi hosting kontrol panelleri genellikle yedekleme özellikleri sunar. Bu yöntemle web sitesi verilerinizi ve dosyalarınızı yedekleyebilirsiniz. Yedeklemeleriniz genellikle .zip formatında arşiv dosyası olarak indirilebilir.
Host tarafından sunulan bu araçlar, genellikle otomatik yedekleme özellikleri sunmaz, bu nedenle düzenli olarak el ile yedekleme yapmanız gerekmektedir.
WordPress eklenti yedekleme araçları
WordPress, geniş bir yedekleme eklentileri seçkisi sunar. UpdraftPlus, BackWPup, Jetpack Backup gibi eklentiler, veritabanınızı ve dosyalarınızı düzenli aralıklarla otomatik olarak yedekler. Bu eklentiler genellikle kullanımı kolaydır ve yedekleme işlemini basitleştirir. Ayrıca, bu eklentilerin çoğu, yedeklemelerinizi bulut depolama hizmetleri arasında (Google Drive, Dropbox vb.) saklama seçeneği verir. Bu yedekler, gerektiğinde kolaylıkla geri yüklenebilir.
Her iki yedekleme yöntemini karşılaştırmak ve sizin için hangi yöntemin daha uygun olduğunu belirlemek önemlidir. İdeal senaryoda, her iki yöntemi de kullanmak ve yedeklerinizi farklı yerlerde saklamak daha güvenli bir seçenek olabilir. Bu şekilde, bir yöntemin başarısız olması durumunda diğerine başvurabilirsiniz. Yedekleme yöntemleri hakkında daha fazla bilgi almak için sonraki bölümleri okumaya devam edebilirsiniz.
Kapsamlı Yedekleme: Dosyalar ve Veritabanı
WordPress web sitenizin güvenli ve sağlam bir şekilde çalışmasının temel gerekliliklerinden biri, periyodik ve kapsamlı yedeklemelerin gerçekleştirilmesidir. Yedeklemeler, siteniz üzerinde yapılan bütün işlemlerin bir güvencesi gibidir. Bu bölümde, bu işlemlerin nasıl düzenli ve etkili bir şekilde yapılacağını anlamanıza yardımcı olacağız.
WordPress Dosyalarını Yedekleme
Kendinizi düşünün, bir webmastersınız. Bir web sitesini tamamladınız ve bir müşteriye sundunuz. Peki ya bir hata yaparsanız ya da site tesadüfen zarar görürse? web sitenin belirli zamanlarda alınmış bir yedeğinin olması, bu stresi önlemenizi sağlar. Bu dosyalar, sitenizin görünüşü ve işlevselliği üzerinde bir hayli etkisi olan temalar, eklentiler, medya dosyaları ve diğer çeşitli dosyalardan oluşur.
Dosyalarınızı yedeklemek için kolaylıkla kullanabileceğiniz bir yöntem FTP (File Transfer Protocol – Dosya Aktarım Protokolü) yolunu kullanmaktır. FTP, bilgisayarınız ile sunucunuz arasında dosya aktarımını sağlayan bir protokoldür. Herhangi bir FTP istemcisi (örneğin: FileZilla, WinSCP vb.) ile sunucunuza bağlanıp, genellikle ‘public_html’ adlı ana dizini indirebilirsiniz. Bu işlem, sitenizin tüm dosyalarının (temalar, eklentiler, yüklemeler vb.) yedeğini alacaktır.
WordPress Veritabanını Yedekleme
Dosyalarınızı yedeklemek bir yana, veritabanınızı yedeklemek de sitenizin boyutu ve karmaşıklığına bağlı olarak kritik bir önem taşır. Veritabanı, yazılar, yorumlar, kullanıcılar, ayarlar gibi web sitenizin önemli olan tüm bilgilerini içerir. Veritabanınızı yedeklemek, tüm bu bilgileri güvence altına alır.
WordPress, verilerini MySQL veritabanında saklar. Bu veritabanını yedeklemek için genellikle PhpMyAdmin kullanılır, bu da çoğu web hosting hizmetinde mevcuttur. PhpMyAdmin aracını kullanarak, veritabanınızın tamamının bir SQL dosyası olarak yedeğini alabilirsiniz.
Dosya ve Veritabanı Yedeklerinin Saklanması
Dosya ve veritabanı yedeklerinizi düzenli aralıklarla güncel tutarak ve güvenli bir yerde saklayarak, ani veri kaybı durumlarında hızlı ve etkili çözümler üretebilirsiniz. Yedeklerinizi saklamak için düzinelerce güvenli, güvenilir ve uygun fiyatlı bulut depolama hizmeti bulunmaktadır. Owncloud, Dropbox, Google Drive ve Amazon S3 gibi hizmetler bu iş için idealdir.
Bu hizmetlerin çoğu otomatik yedekleme ve senkronizasyon özellikleri sunar, bu da yedeklerinizi düzenli olarak otomatik olarak güncelleme işini kolaylaştırır. Ayrıca, bu hizmetler yedek dosyalarınıza her yerden, herhangi bir cihazdan erişmenizi sağlar. Bu durum, acil bir durumla karşılaştığınızda web sitenizi hızlı bir şekilde geri yüklemenizi olanaklı kılar. Mutlaka belirtmeliyiz ki, yedek dosyalarınızı güvende tutmak kadar eski yedeklerin düzenli aralıklarla temizlenmesi ve yeni yedek dosyalarının ise düzenli olarak güncellenmesi kritik önem taşır. Bu, depolama alanınızı verimli bir şekilde yönetmeye ve her zaman en güncel verilerinizi korumaya yardımcı olur.
Yedekleme Eklentileri ile Otomatik Yedekleme
WordPress sitesinin düzenli olarak yedeklenmesi, görünmez bir kalkan vazifesi görür ve olası her türlü veri kaybına karşı savunma mekanizmanızı güçlendirir.
Unutmayın, hatalar ve kazalar hiçbir zaman önceden tahmin edilemez ve çoğu zaman çözüm yerine, geri dönüşü zor problemlere sebep olurlar. İşte tam da bu noktada yapacağınız düzenli yedeklemeler, veri kayıplarını önlemenin yanı sıra, oluşacak hataların çok daha hızlı ve sorunsuz bir şekilde çözülmesine yardımcı olur.
UpdraftPlus Yedekleme Eklentisi
UpdraftPlus, 1 milyondan fazla aktif kullanıcısıyla en popüler WordPress yedekleme eklentilerinden biri. UpdraftPlus, tüm WordPress dosyalarınızı, veritabanlarınızı, eklentileriniz ve temalarınızı, yedeklemenize ve otomatik olarak kendi belirlediğiniz sıklıkta bulut depolama hizmetlerine (Dropbox, Google Drive, Amazon S3 vb.) aktarmanıza olanak sağlar. Ücretsiz versiyonu ile birlikte, premium hizmetler de sunulmaktadır.
Eklentinin kurulumunu gerçekleştirdikten sonra, WordPress ‘Eklentiler‘ sayfanızdan ‘UpdraftPlus yedeklemeler‘ seçeneğini bulabilirsiniz. Burada, ‘Yedeklemeler‘ sekmesinden hemen bir yedekleme başlatabilir veya ‘Ayarlar‘ sekmesinden otomatik yedekleme sıklığınızı ve Yedeklemenizde nelerin dahil olacağını seçebilirsiniz. Tamamlanan yedeklemelerinizi görüntülemek ve gerektiğinde geri yüklemek için ise ‘Mevcut Yedeklemeler‘ sekmesini kullanabilirsiniz.
BackWPup Yedekleme Eklentisi
BackWPup, veritabanınızı ve dosyalarınızı kolaylıkla yedeklemenize yardımcı olur. Yedeklemelerin oluşumunu otomatikleştirebilir ve yedeklerinizi istediğiniz birtakım hedeflere, örneğin FTP sunucuya, Dropbox yada Amazon S3’e yüklenebilirsiniz.
Eklentiye uygulama panelinizden erişim sağladıktan sonra, ‘Yeni İş Ekle‘ seçeneğini kullanarak yeni yedekleme işi oluşturmanız gerekmektedir. İş ismini belirledikten sonra, işlem türünü ‘Yedekleme‘ olarak seçmelisiniz. Alt tarafta yer alan ‘Genel‘ sekmesi altında, yedeğin nereye ve hangi formatta kaydedileceğini belirlerken, ‘Zamanlama‘ sekmesinde ise ne sıklıkta bir yedekleme yapılacağını ve ne zaman ilk yedeklemenin gerçekleştirileceğini belirleyebilirsiniz. ‘Dosyalar‘ sekmesinden hangi dosyaların yedekleneceğini seçebilir, ‘Eklenti‘ sekmesi ile de hangi eklentilerin dahil olup olmayacağını belirleyebilirsiniz.
Eklentilerin Kurulumu ve Yedekleme Yönergeleri
Yedekleme eklentileri, WordPress yönetim panelinden “Eklentiler” bölümüne girerek “Yeni Ekle” seçeneği üzerinden yüklenebilir. Tek yapmanız gereken eklenti ismini yazıp arama yapmak ve çıkan sonuçlar içerisinde bulduğunuz eklentiyi “Şimdi Kur” butonu ile kurulumunu gerçekleştirmek. Kurulum tamamlandıktan sonra “Eklentiyi etkinleştir” seçeneği ile eklentinizi aktifleştirebilir ve kullanmaya başlayabilirsiniz.
Ayrıca buradan WordPress eklenti kurma rehberimize göz atabilirsiniz.
Her eklentinin kendine özgü yedekleme ayarları ve süreçleri bulunmaktadır. Bu süreçleri daha iyi anlamak ve doğru şekilde uygulamak için, eklentinin kendi belgelerini veya destek bölümündeki kılavuzları kullanmanızı tavsiye ederiz. Yedekleme sürecinde genellikle hangi dosyaların yedekleneceğini, yedekleme sıklığı ve yedekleme dosyasının ne şekilde ve nereye saklanacağı belirlenir. Yedekleme süreçleri hakkında daha detaylı bilgiye sahip olmak için, kullanmayı düşündüğünüz eklentinin kullanım kılavuzlarını dikkatle okumanız önemlidir.
Hosting Sağlayıcısı ile Yedekleme
Hosting hizmeti sağlayan firmalar genellikle cPanel veya DirectAdmin gibi kontrol panelleri sunarlar. Bu yönetim panelleri, web sitesinin dosyalarını ve veritabanını yedekleme imkanı sağlar. Bu bölümde, cPanel ve DirectAdmin ile nasıl yedekleme yapılacağına dair detayları bulabilirsiniz. Unutmayın, bu süreçler biraz teknik bilgi gerektirir ve genellikle web sitesi yöneticileri veya geliştiricileri tarafından uygulanır. Ancak yine de kendi başınıza yapabileceğiniz adımlardan oluşur.
cPanel ile yedekleme
cPanel çok popüler bir web hosting kontrol panelidir. Yedekleme işlevi, cPanel’in ana özelliklerinden biridir. Yedekleme işlemini gerçekleştirmek için cPanel ana sayfasına girin ve “Backup” ya da “Yedekleme” seçeneğini bulun. Bu seçeneğe tıklayarak bir sonraki sayfaya gidebilirsiniz. Bu sayfada “Full Backup” ya da “Full Yedekleme” seçeneğini seçin. Bu seçenek, tüm cPanel hesabınızı (e-postalar, veritabanları ve tüm web sitesi dosyaları) yedekler. Yedeklemenin nereye kaydedileceğini seçin. Genellikle, yedekleme dosyasını indirerek yerel bilgisayarınıza kaydetmeniz önerilir. En son olarak, “Generate Backup” ya da “Yedek oluştur” dedikten sonra yedek oluşturma işlemi başlar.
DirectAdmin ile yedekleme
DirectAdmin kontrol paneli de oldukça popülerdir ve yedekleme işlemi cPanel’e benzerdir. DirectAdmin’e giriş yapıldıktan sonra, “Sistem Bilgileri ve Bakım” bölümünün altında yer alan “Site Yedeği Oluştur” seçeneğine tıklamanız gerekmektedir. Karşınıza çıkan sayfada “Bir Yedek Oluştur” seçeneği ile tüm web sitesinin bu an itibariyle bir yedeğini oluşturabilirsiniz. Oluşturulan yedeğinizi indirebilir ve güvenli bir konuma kaydedebilirsiniz.
Her iki kontrol panelinde de yedeklemelerinizi düzenli aralıklarla gerçekleştirmeniz önerilir. Belirli bir süre sonunda hosting şirketinizin yedeklerinizi temizleyebileceğini unutmayın, bu nedenle kendi yedeklerinizi oluşturmaktan ve güvenli bir yerde saklamaktan emin olun. İyi haber ise, yedek oluşturma işlemini her seferinde manuel olarak yapmak zorunda olmadığınızdır. Çoğu kontrol paneli, düzenli yedeklemeler yapabilmek için otomatik yedekleme ayarları sunmaktadır.
Yedeklerin Geri Yüklenmesi
WordPress web siteniz için yedekler oluşturabilmenin yanı sıra, bu yedeklerin nasıl geri yükleneceğini bilmek de kritik öneme sahiptir. İşlerin ters gittiği durumlarda, yedeklerinizi nasıl hızlı ve etkili bir şekilde geri yükleyeceğinizi bilmeniz, web sitenizin sürdürülebilirliği ve güvenilirliği açısından önem taşır.
Bu bölüm, hosting üzerinden ve eklentiler aracılığıyla yedekleri nasıl geri yükleyeceğinize dair açıklayıcı ve bilgilendirici bir rehber sunmaktadır.
Hosting üzerinden yedeklerin geri yüklenmesi
Hosting sağlayıcınızın kontrol paneli genellikle, yedeklerinizi geri yükleme eylemlerini gerçekleştirebileceğiniz araçlar sunar. cPanel ve DirectAdmin gibi popüler kontrol panelleri bu özellikleri barındırır. Genellikle bu panellerde “Backup” veya “Yedekler” isimli bir bölüm bulunur. Bu bölümden yedeğinizi seçebilir ve “Geri Yükle” veya “Restore” seçeneğini seçerek web sitenizi önceki durumuna döndürebilirsiniz.
Ancak, bu işlemi gerçekleştirirken mevcut verilerinizi etkileyip etkilemeyeceğini kontrol etmek önemlidir. Bilinçsizce yapılan geri yüklemeler bazen mevcut verilerin silinmesine neden olabilir.
Eklentiler aracılığıyla yedeklerin geri yüklenmesi
WordPress yedekleme eklentileri, sadece siteniz için yedek oluşturmakla kalmaz, aynı zamanda bu yedekleri geri yüklemenize olanak sağlar. UpdraftPlus ve BackWPup gibi popüler yedekleme eklentileri, tek tıklama ile yedeklerinizi geri yüklemenizi sağlar. Bu eklentiler genellikle “Yedekler” veya “Restorations” gibi bölümler içerir. Eklenti üzerinden yedeğinizi seçip “Restore” veya “Geri Yükle” seçeneğini tıklamanız, sitenizi eski haline geri getirir. Ancak, bu işlemi gerçekleştirirken özellikle büyük boyutlu sitelerin zaman alabileceğini ve yedek boyutuna bağlı olarak sunucu kaynaklarını yoğun kullanabileceğini unutmamak gereklidir.
Bu alt başlıklar, başta belirttiğimiz gibi, yedeklerin geri yüklemesi için izlemeniz gereken adımları açıklar. Ancak, her durumda geri yükleme işlemine başlamadan önce mevcut verilerinizi ayrı bir yedekte saklandığından emin olmalısınız. Bu, herhangi bir sorun durumunda veri kayıplarını önlemenizde yardımcı olur. Unutmamalısınız ki, yedekleme ve geri yükleme süreci, web sitenizin güvenliği ve sürdürülebilirliği için kritik öneme sahip önemli adımlardır.
Yedekleme Stratejileri ve En İyi Uygulamalar
Verilerinizin güvenliği, tüm web sitesi ve blog sahipleri için hayati önem taşır. Bu nedenle, etkili bir WordPress yedekleme stratejisi oluşturmak ve bu stratejide en iyi uygulamaları benimsemek önemlidir. Bu bölümde, yedeklemelerin ne kadar sıklıkla yapılması gerektiğinden, yedeklerin nerede depolanmasına, hatta olası veri kaybını önlemek için hangi stratejilerin kullanılacağına kadar karmaşık görünen bu konularda sizlere rehberlik edeceğiz.
- Yedekleme Sıklığı: Her web sitesi farklıdır ve her birinin benzersiz ihtiyaçları vardır. Ancak, genel bir kural olarak, web sitenizde günlük değişiklikler yapıyorsanız, en azından haftalık olarak yedeklemeleri düşünmelisiniz. Eğer web siteniz periyodik olarak güncelleniyorsa, aylık yedeklemeler de yeterli olabilir. Önemli olan, sitenizin ne kadar sıklıkla güncellendiğini göz önünde bulundurarak bir yedekleme rutini belirlemektir.
- Yedeklerin Depolanması: Web sitenizin yedeklerini birden fazla yerde saklamak, olası bir veri kaybı durumunda en iyisi olacaktır. Bunun açıklaması basittir; eğer tüm yedekler aynı yerde saklanıyorsa ve o yerden verilere ulaşılamaz hale gelirse, tüm yedeklerinizi kaybetme riskiyle karşı karşıya kalırsınız. Bir dış hard diske, bir bulut depolama hizmetine veya başka bir server’a yedeklerinizi depolayabilirsiniz. Ayrıca, kullanılan yedekleme çözümünün yedeklerinizi otomatik olarak farklı yedekleme hedeflerine dağıtma yeteneği olup olmadığını kontrol etmek de iyi bir fikirdir.
- Veri Kaybını Önleme Stratejileri : Veri kaybını önlemek için en iyi strateji, verilerinizi düzenli olarak yedeklemektir. Ancak, yedeklemelerin doğruluğunu ve işlevselliklerini kontrol etmek, yedeklerinizi en sonunda geri yükleme ihtiyacınız olduğunda büyük bir sürpriz yaşamanızı önleyebilir. Bu, yedek dosyanızın bozulup bozulmadığını veya eksik veri olup olmadığını anlamanız için, yedeklerinizi periyodik olarak geri yüklemeyi ve kontrol etmeyi de içermelidir.
Bu stratejiler ve uygulamalar, web sitenizin verilerini güvende tutmanın ve olası bir felaket durumunda hızla toparlanmanın anahtarını oluşturur. Unutmayın, en iyi yedekleme stratejisi, sizin ihtiyaçlarınız ve kaynaklarınız dahilinde olanıdır. En önemli şey, yedeklemelerin düzenliliğini sağlamak ve onları çeşitli, güvenli yerlerde saklamaktır. Bu sayede herhangi bir sorun durumunda web sitenizi hızlıca ve etkili bir şekilde geri getirebilirsiniz.
Sonuç
Bir web sitesine sahip olmanın birçok avantajı olduğu gibi, aynı zamanda bir takım sorumlulukları da beraberinde getirir. Bunlardan biri site güvenliği ve yedeklemesidir. Bu nedenle WordPress web sitesi yedeklemeyi düşünmeniz son derece önemlidir.
Neden WordPress web sitesini yedeklemeyi düşünmeliyiz? Hızla değişen dijital dünyada bilgisayar korsanları, yazılım hataları ve yanlışlıkla yapılan mikro hatalar karşısında web sitenizin güvenliği her zaman tehdit altındadır. Bu tehditler, web sitenizin verilerini, kullanıcı özel bilgilerini ve diğer hassas bilgilere zarar verebilir. İşte tam da burada WordPress web sitesi yedekleme devreye girer. Web sitenizin tam bir yedeğini almak, potansiyel bir felakette web sitenizin hızla geri yüklenebilmesini sağlar.
Rutin yedeklemeler, meydana gelebilecek herhangi bir olumsuz durum karşısında güvenliği sağlama konusundaki en sağlam adımlardan biridir. Verileri düzenli olarak yedekleme, bir felaketin ardından web sitenizi hızla kaldığınız yerden devam ettirebilmenizi sağlar. Rutin yedeklemeler, veri kaybı riskini büyük ölçüde azaltır ve aynı zamanda web sitenizi çeşitli siber tehditlere karşı korur.
Sonuç olarak, WordPress web sitesinin yedeklenmesi, sitenizi güvende tutmanın ve olası veri kayıplarının önüne geçmenin en etkili yollarından biridir. Yedeklemenin önemi göz önünde bulundurularak, en iyi yedekleme stratejileri ve araçlarının kullanılması önerilir.
Unutmayın, düzenli olarak yedek almak, aniden meydana gelebilecek herhangi bir sorunda size büyük bir huzur ve kontrol imkanı sağlar. Bu nedenle, güncellemeleri ve yedeklemeyi bir rutin haline getirmek her zaman için en iyi çözümdür. Temelde, web sitenizi yedeklemek gibi bir sorumluluğunuz yoksa, zaten risk altındasınız demektir. Yedekleme, her web sitesi sahibinin düşünmesi gereken bir gereklilikten daha fazlasıdır – bu bir sigortadır.