DHCP Dinamik ana bilgisayar yapılandırma protokolünün tanımıdır.
DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol), bir ağ içerisinde IP adreslerinin dağıtım için hızlı, otomatik ve merkezi yönetim imkanı sunan bir protokoldür. DHCP ayrıca, cihazdaki varsayılan ağ geçidi, ve DNS sunucusu bilgilerini alt ağlara bölmek için de kullanılır.
Internet Internet Engineering Task Force (İnternet Mühendisliği Görev Gücü) ‘nün Dinamik Ana Bilgisayar Yapılandırması (Dynamic Host Configuration) Çalışma Grubu DHCP’yi oluşturmuştur.
DHCP sunucusu benzersiz IP adresleri üretir ve diğer ağ bilgilerini otomatik olarak yapılandırır. Çoğu evde ve küçük işletmede, bir router (yönlendirici), DHCP sunucusu gibi davranır. Büyük ağlarda ise adanmış tek bir bilgisayar DHCP sunucusu olarak çalışabilir.
Bunu yapmak için, bir cihaz (istemci) bir yönlendiriciden (hosttan) IP adresi ister. Ardından host, istemcinin ağda iletişim kurabilmesi için kullanılabilir bir IP adresi atar.
Bir cihaz açıldığında ve DHCP sunucusu içeren bir ağa bağlandığında, sunucuya DHCPDISCOVER isteği adı verilen bir istek gönderir.
DISCOVER paketi DHCP sunucusuna ulaştıktan sonra, sunucu cihazın kullanabileceği bir IP adresini tutar ve istemciye bu adresi bir DHCPOFFER paketiyle sunar.
Seçilen IP adresi için teklif yapıldıktan sonra cihaz, DHCP sunucusuna bu adresi kabul etmek için bir DHCPREQUEST paketi ile yanıt verir. Ardından sunucu, cihazın belirli bir IP adresine sahip olduğunu doğrulamak ve yeni bir adres almadan önce adresi kullanabileceği süreyi tanımlamak için bir ACK gönderir.
Sunucu cihazın IP adresine sahip olamayacağına karar verirse, bir NACK gönderir.
Bir ağa (yerel veya internet) bağlanan herhangi bir bilgisayarın ya da cihazın, o ağda iletişim kurabilmesi için doğru bir şekilde yapılandırılması gerekir. DHCP yapılandırmanın otomatik olarak gerçekleşmesine izin verdiğinden, bilgisayarlar, anahtarlayıcılar (switchers), akıllı telefonlar ve oyun konsolları dahil, bir ağa bağlanan hemen hemen her cihazda kullanılabilir.
Dinamik IP Adresi ataması sebebiyle, iki cihazın aynı IP adresine sahip olma ihtimali çok düşüktür, ve genellikle manuel olarak atanan statik IP adresleri için aynı IP adresi atanması durumu görülebilmektedir.
DHCP kullanmak bir ağın yönetilmesini kolaylaştırır. Yönetsel bir bakış açısından değerlendirirsek, ağdaki her cihaz, otomatik olarak bir adres almaya ayarlanmış olan varsayılan ağ ayarları ile bir IP adresi alabilir. Bu işlemin alternatifi ise, ağdaki her bir cihaza adresleri manuel olarak atamak olacaktır.
Bu cihazlar otomatik olarak bir IP adresi alabildikleri için, bir ağdan diğerine serbestçe hareket edebilirler (buradaki her cihazın DHCP ile kurulduğu varsayılmaktadır) ve mobil cihazlarda kolaylık sağlayarak bir IP adresini otomatik olarak alabilirler.
Genel olarak eğer bir cihazda DHCP sunucusu tarafından atanmış bir IP adresi mevcutsa, bu IP adresi cihaz ağa her bağlandığında değişir. IP adresleri manuel olarak atanmışsa, sistem yöneticilerin her yeni istemciye bir adres vermesi gerekir ve diğer cihazların bu adresi kullanabilmesi için önceden atanan adreslerin manuel olarak geri alınması gerekir. Bu işlem epey zaman alır ve her cihazı manuel olarak yapılandırmak hata yapma ihtimalinizi de artırır.
DHCP kullanmanın hem avantajları hem dezavantajları vardır. Dinamik ve değişen IP adresleri, yazıcılar ve dosya sunucuları gibi sabit olan ve sürekli erişime ihtiyaç duyan cihazlar için kullanılmamalıdır. Bu tür cihazlar ağırlıklı olarak ofis ortamlarında mevcut olsa da, bunlara değişen bir IP adresi atamak pratik bir hareket olmayacaktır. Örneğin, bir ağa ait yazıcının ileride değişecek bir IP adresi varsa, bu yazıcıya bağlı her bilgisayarın yazıcıyla bağlantı kurabilmesi için ayarlarını düzenli olarak güncellemesi gerekecektir.
Bu tür bir kurulum süreci gereksizdir ve bu cihazlar için DHCP kullanmadan ve statik bir IP adresi atanarak boşuna efor sarf edilmesi önlenebilir.
Aynı durum, bir ev ağına bağlı bilgisayara kalıcı olarak uzaktan erişmeniz gerekiyorsa da gündeme gelecektir. DHCP etkinleştirilirse, o bilgisayar bir noktada yeni bir IP adresine sahip olacaktır, bu da o bilgisayar için kaydettiğiniz IP adresini uzun bir süre kullanamayacağınız anlamına gelir. Eğer uzaktan erişim yazılımı kullanıyorsanız, IP adresi tabanlı bir erişim mantığına dayanan bu yazılım için cihaza statik bir IP adresi atamalısınız.
Daha fazla bilgi:
DHCP sunucusu, adresi olan cihazlara hizmet vermek için kullandığı IP adreslerinin kapsamını veya aralığını tanımlar. Bu adres havuzu, bir cihazın geçerli bir ağ bağlantısı almasının tek yoludur.
DHCP’nin bu kadar faydalı olmasının bir başka nedeni de budur. DHCP, birkaç cihazın kullanılabilir adresler havuzuna ihtiyaç duymadan belirli bir süre boyunca bir ağa bağlanmasına izin verir. Örneğin, DHCP sunucusu tarafından 20 adres tanımlanmışsa ve 20’den fazla cihaz aynı anda kullanılabilir IP adreslerinden birini kullanmadığı sürece, bu ağa 30, 50, 200 veya daha fazla cihaz bağlanabilir.
DHCP, IP adreslerini belirli bir süre dahilinde (kiralama süresi) atadığı için bir bilgisayarın IP adresini bulmak amacıyla ipconfig gibi komutlar kullanmak zaman içinde farklı sonuçlar verecektir.
DHCP, istemcilerine dinamik IP adresleri vermek için kullanılsa da, aynı anda statik IP adreslerinin de kullanılamayacağı anlamına gelmez. Dinamik IP adresleri alan cihazlar ve IP adresleri manuel olarak kendilerine atanan cihazlar aynı anda aynı ağda bulunabilir.
ISS’ler IP adresleri atamak için DHCP kullanır. Bu duruma örnek, genel IP adresi tanımlamak istediğiniz zaman görülebilir. Ev ağınızın statik bir IP adresi olmadığı sürece bu IP adresi zaman içinde değişecektir, ve statik adres genellikle herkesin erişebileceği web hizmetleri olan işletmeler için yaygındır.
Windows’da APIPA, DHCP sunucusu bir cihaza işlevsel bir IP adresi tanımlayamadığında özel olarak geçici bir IP adresi atar ve çalışan bir adres atanana kadar bu adresi kullanır.
